Without being too spoiler-y . . . 

 

At one point in this novel, the german architect, Lubert, tells the British boy, Edmund, that Edmund's mother, Rachael, reminds him of the actress Vivien Leigh. Lubert also says his wife loved the book and movie "Gone With the Wind," in which, of course, Miss Leigh played the infamous Scarlett O'Hara. 

 

This comparison is more than a throwaway detail. Rachael and Scarlett are both navigating their way through the rebuilding period immediately after a devastating war.

 

Scarlett is putting her life back together, materially, working hard to ensure she and those she loves survive, concentrating on rebuilding their physical lives.

 

Rachael is doing survival work Scarlett doesn't seem to have time to face: She is trying to put herself back together emotionally. 

 

"The Aftermath" is its own thing - certainly not a re-telling of the earlier book - but it's nice to recognize themes that cross cultures and times.

 

-cg

 

 

The premise seemed interesting, but I didn't feel as enthused once I got a few chapters in.  I wasn't always convinced of the time period, partly due to the language, and it felt like a lot of heavy-handed telling rather than showing right off the bat.  After several tedious conversations, some clunky turns of phrase ("a tiara of sweat?" really?), and a liberal sprinkling of ten-dollar words throughout, I had to bail.

Rhidian Brooke opisuje historię rodziny angielskiej i niemieckiej, których losy splotły się po zakończeniu II wojny światowej. Angielski oficer zostaje zakwaterowany w niemieckiej willi, nie widzi potrzeby aby jej niemieccy właściciele ją opuścili, postanawia, że mogą wspólnie mieszkać pod jednym dachem. Ta decyzja powoduje lawinę wydarzeń, która na zawsze odmieni ich życie. Brooke nie ograniczył się tylko do prywatnych losów postaci, lecz kreśli wręcz drastyczny obraz życia w zrujnowanym Hamburgu. Nie istnieje wiele powieści, które starają się pokazać trudne losy Niemców po wojnie. Tutaj mamy do czynienia z tak zwanymi Trümmerfrauen, które ciągle w żałobie poszukują swoich bliskich, ulice pełne są głodujących i zdesperowanych ludzi. Poruszające są dzieje dzieci, którym wojna odebrała wszystkich bliskich i tak musiały szybko dorosnąć aby przeżyć. Książka mówi również wiele o procesie denazyfikacji, oraz o pojęciu winy i kary.

"Tato, ale przecież to oni zaczęli." "Jasne, że oni - kiedy pewien czarnoksiężnik zmieszał w kotle ich frustracje, kiedy unosili ręce przystrojone opaskami, chodzili na wiece, budowali drogi, przyklaskiwali każdemu zdaniu wodza, rozbijali witryny sklepów, latali bombowcami i zrzucali z nich bomby. To oni zaczęli. I gdzie są teraz? Gdzie jest ta rasa panów, która podbijała świat? Bo przecież nie są to ci żałośnie ubrani, cherlawi troglodyci wlokący się poboczem zniszczonej drogi." Rok po zakończeniu wojny pułkownik Lewis Morgan, pełniący funkcję gubernatora w okupowanym przez Brytyjczyków Hamburgu, otrzymuje do dyspozycji należącą do niemieckiego architekta piękną willę. Zgodnie z oczekiwaniami były właściciel Lubert jest zobowiązany opuścić wraz z córką dom. Niespodziewanie brytyjski pułkownik proponuje Niemcowi pozostanie w domu i zajęcie mieszkania znajdującego się na górnym piętrze. Ta decyzja nie spotyka się z życzliwym przyjęciem przez Rachael, żonę Lewisa, która wraz z synem Edmundem przybywa z Walii do Hamburga. Nie podoba się również przełożonym i współpracownikom Lewisa, którzy chociaż przyzwyczajeni do kontrowersyjnego, czyli zbyt pobłażliwego zachowania pułkownika wobec Niemców, nie potrafią jej zrozumieć. Rachael nie może dojść do siebie po tragicznej śmierci drugiego syna, który zginął w czasie bombardowania w Walii parę lat wcześniej. Winni są, oczywiście, Niemcy, ale bezpośrednim winowajcą czyni swojego męża, który nieszczęśliwie wysłał z terenów zagrożonych całą rodzinę do, wydawałoby się, spokojnej Walii, gdzie zabłąkana bomba zabija Michaela... Między Rachael a jej mężem rodzi się chłód, coraz bardziej oddalają się od siebie. Właściciel willi również poniósł ogromną stratę w czasie bombardowania Hamburga - zaginęła jego ukochana żona. Mimo początkowej niechęci do Stefana Luberta, Rachael stopniowo przełamuje opór przed brataniem się z wrogiem. Stefan staje się jej coraz bliższy... W tle tych wydarzeń widzimy powojenny Hamburg. Ponury widok zbombardowanego miasta, ekstremalną biedę i upokorzenie jego mieszkańców, wstrząsające obrazy zwyrodniałych, żebrzących o kilka papierosów dzieci, bo dzięki nim można kupić coś do jedzenia, opór przeciw brytyjskim okupantom. Odgruzowanie miasta z ruin, w których wciąż znajdowane są trupy, wszechobecny smród rozkładających się ciał umarłych, ale też żywych, wygłodniałych ludzi. Ludzie, którzy muszą udowadniać, że nie mieli żadnych związków z nazizmem, żeby otrzymać certyfikat umożliwiający im dalsze życie i pracę. Wszyscy wychodzą z tej wojny pokaleczeni - ci, którzy zostali pokonani i ci, którzy zwyciężyli. Ważna książka. Warto przeczytać.

World War II, which historian Max Hastings called "the greatest and most terrible event in human history," will never fail to be a subject that fascinates historians, novelists and readers. Lately, though, it seems that the immediate aftermath of the war has caught writers' interest. Just off the top of my head, I can think of these books: Tony Judt's Postwar, William I. Hitchcock's The Bitter Road to Freedom: A New History of the Liberation of Europe, Ian Buruma's Year Zero: A History of 1945, and, on the fiction side, John Lawton's wonderful Then We Take Berlin.

Rhidian Brook joins this group with his new novel, Aftermath, set in Hamburg. Hamburg, once a vital port city, in 1946 is another wrecked city in the German landscape, with bodies still buried under mounds of bombed-out husks of buildings, defeated Germans devoting all of their waning energy to finding food and cigarettes whatever way they can, and the conqueror Allies trying to figure out how to build a foundation for a new country on this blasted wasteland with these fragile people.

British officer Colonel Lewis Morgan is assigned a large, palatial house, but he is still enough of an idealist that he doesn't want to have its current residents turned out. And so, when his wife Rachael arrives, with their son Edmund, she finds that they are sharing living quarters with Stefan Lubert, an architect, and his daughter, 15-year-old Freda. For Rachael, this is discomfiting. The Morgans' oldest son was killed in her presence by a stray bomb and she is less kindly disposed toward Germans. Still, she is emotionally affected by seeing that so many Germans also lost their lives in bombing and she accepts the presence of the Luberts in the house––so long as they stick to their quarters.

There are parallels between the Morgans and the Luberts. Frau Lubert was killed in a British bombing raid, which leaves Stefan Lubert mourning and Freda filled with hostility. It seems that Rachael and Stefan almost need each other, and that Freda and Edmund's need to coexist in the house also plays out as a parallel to the rocky road to reconciliation between the Germans and Allies.

While Brook paints an evocative picture of war-ruined Hamburg, he is less successful with his characters. Maybe it's that famous British reserve, but I never got much of a feel for Lewis, Rachael or Stefan. That improved as the book neared its end, but by then it was too little, too late.

Brook's writing is often beautiful, but there are also some awfully clunky moments, such as when he uses the language of today, not the 1940s. The dialog used for the street kids is just plain bizarre; it sounds like what Ring Lardner might have used for the characters in Guys and Dolls if he'd been German.

There is also a film of this story in the works, and I wouldn't be surprised if it ends up working better than the book. The scenery should be striking, acting skills may make up for some of the character deficiencies on the page, and we can hope that the awkward places in the novel's writing will be absent in the film's script. In the meantime, though, if you're interested in a crackerjack story of postwar Germany, I recommend John Lawton's new Then We Take Berlin.