Poznaliśmy laureatów tegorocznej, dziewiątej już edycji Nagrody Literackiej Gdynia.

Kapituła w składzie Agata Bielik-Robson, Marek Bieńczyk, Jacek Gutorow, Jerzy Jarniewicz, Zbigniew Kruszyński, Małgorzata Łukasiewicz, Aleksander Nawarecki oraz Violetta Trella (sekretarz) z rekordowej liczby nadesłanych książek, wyłonili te najlepsze. Kto zwyciężył?

W kategorii POEZJA

Marcin Świetlicki

Jeden

wydawnictwo EMG

W kategorii PROZA

Jerzy Pilch

Wiele demonów

Wielka Litera

W kategorii ESEJ

Wojciech Nowicki

Salki

Wydawnictwo Czarne

W kategorii PRZEKŁAD NA JĘZYK POLSKI

Jerzy Czech

Wdrapałem się na piedestał

(poezja poetów rosyjskich)

Wydawnictwo Czarne

W dwóch pierwszych kategoriach zaskoczenia nie było. Marcin Świetlicki nie po raz pierwszy został doceniony przez kapitułę tej Nagrody (w 2009 r. jego kryminał Jedenaście został nagrodzony w kategorii Proza), poza tym jego najnowszemu tomikowi naprawdę trudno zarzucić jakąkolwiek banalność, czy wtórność. Podobnie prezentuje się sytuacja w przypadku Jerzego Pilcha. Pomimo kilku lat przerwy w twórczości prozatorskiej, ten jeden z czołowych pisarzy ostatniego dwudziestolecia wciąż pokazuje, że stać go na stworzenie książki oryginalnej, nieco przewrotnej gawędy osnutej mgiełką tajemnicy.

Zaskakują za to pozostałe dwa wybory kapituły. W kategorii Esej nagrodzona została książka świetnie napisana, choć w porównaniu z pozostałymi nominowanymi pozycjami mająca najmniej wspólnego z esejem (zwłaszcza tym naukowym), momentami wręcz przywodząca na myśl wspomnienia, a nawet powieść. Natomiast w nowej kategorii, nagrodzie za najlepszy przekład literacki na język polski, trochę dziwi pominięcie dzieła dwóch wybitnych poetów - Paula Celana i Ryszarda Krynickiego. To połączenie idealne musiało ustąpić Jerzemu Czechowi, który podjął się wysiłku wprowadzenia na polski rynek mniej znanych poetów rosyjskiego samizdatu i to w dodatku za pośrednictwem wydawnictwa, które z poezją do tej pory miało niewiele wspólnego.

Z laureatami Nagrody będzie można spotkać się już jutro, 29 czerwca, o godz. 16:00, w Teatrze Gdynia Główna.

Dziś dla wszystkich fanów literatury nadarza się kolejna okazja do świętowania. O godzinie 17:00 w Gdyni rozpoczynają się Dni IX edycji Nagrody Literackiej GDYNIA. Wydarzenie to, zwane również Literaturomaniami, to seria spotkań z twórcami najlepszych książek oraz przekładów jakie pojawiły się na rynku w minionym roku, wzbogaconych o wykłady okolicznościowe oraz koncerty.

Szczegółowy plan spotkań:

LITERATUROMANIE – 27 czerwca 2014 r. (piątek)
Teatr Gdynia Główna/ Dworzec PKP Gdynia – Plac Konstytucji 1

17:00 NOMINACJE 2014 PROZA
Spotkanie z autorami książek nominowanych do Nagrody Literackiej GDYNIA w kategorii PROZA poprowadzi AGATA PASSENT.

(nominowani: Krzysztof Jaworski, Andrzej Muszyński, Jerzy Pilch, Paweł Potoroczyn, Patrycja Pustkowiak)

18:00 ,,AUTOR PRZEKŁADU TO TEŻ TWÓRCA”
MARCIN SZUSTER zaprosi do dyskusji MAŁGORZATĘ ŁUKASIEWICZ – Przewodniczącą Kapituły Nagrody Literackiej GDYNIA.

18:30 NOMINACJE 2014 PRZEKŁAD NA JĘZYK POLSKI
Spotkanie z autorami książek nominowanych do Nagrody Literackiej GDYNIA w kategorii PRZEKŁAD NA JĘZYK POLSKI poprowadzi MARCIN SZUSTER („Literatura na świecie”).

(nominowani: Wawrzyniec Brzozowski, Jerzy Czech, Ryszard Engelking & Tomasz Swoboda, Grzegorz Franczak & Aleksandra Klęczar, Ryszard Krynicki)

19:30 CZESŁAW MIŁOSZ STAN POETYCKI
PIOTR ŚLIWIŃSKI z ANDRZEJEM FRANASZKIEM zafascynują (się) Miłoszem na nowo.

20:30 NOMINACJE 2014 ESEISTYKA
Spotkanie z autorami książek nominowanych do Nagrody Literackiej GDYNIA w kategorii ESEISTYKA poprowadzi ADAM LIPSZYC – Laureat NLG 2013.

(nominowani: Jan Balbierz, Ewa Graczyk, Michał Książek, Wojciech Nowicki, Arkadiusz Żychliński)

21:30 NOMINACJE 2014 POEZJA
Spotkanie z autorami książek nominowanych do Nagrody Literackiej GDYNIA w kategorii POEZJA poprowadzi MACIEJ MICHALSKI (Uniwersytet Gdański).

(nominowani: Darek Foks, Szczepan Kopyt, Joanna Roszak, Michał Sobol, Marcin Świetlicki)

22:30 OLBRZYM I KURDUPEL
spektakl muzyczno-wizualny
Zapraszamy na niepowtarzalny koncert jazzowy znakomitych instrumentalistów, mieszankę swobodnej improwizacji i żywych wizualizacji.

GALA FINAŁOWA – 28 czerwca 2014 r. sobota godz. 17:35

Transmisja na żywo TVP Kultura

SPOTKANIA Z LAUREATAMI NAGRODY LITERACKIEJ GDYNIA 2014

29 czerwca 2014 r. (niedziela), Teatr Gdynia Główna
Prowadzenie – PIOTR ŚLIWIŃSKI oraz MICHAŁ CHACIŃSKI

16:00 Spotkanie z Laureatem NLG w kategorii PROZA

17:00 Spotkanie z Laureatem NLG w kategorii ESEISTYKA

18:00 Spotkanie z Laureatem NLG w kategorii PRZEKŁAD NA JĘZYK POLSKI

19:00 Spotkanie z Laureatem NLG w kategorii POEZJA

20:00 Koncert HATIFNATS - Słynne trio powraca z własną artystyczną wizją, w której wciąż ważne jest to, co niedopowiedziane, ledwie naszkicowane i tajemnicze.

 Więcej informacji dotyczących Nagrody oraz towarzyszących jej spotkań można znaleźć na stronie wydarzenia.

fot.nagrodaliterackagdynia.pl

Dzisiejszy dzień obfituje w ważne wydarzenia literackie. Nie ucichły jeszcze komentarze dotyczące dopiero co ogłoszonych nominacje do Nike, a już pojawiła się kolejna wiadomość, tym razem dotycząca dzieł docenionych przez jury Literackiej Nagrody Gdynia.

Tradycyjnie nagroda przyznawana jest w trzech osobnych kategoriach – za najlepszy tomik poetycki, prozę oraz dzieła z gatunku eseju i reportażu. W tym roku została dodana kolejna, jakże ważna kategoria – przekład na język polski.

Nominowani zostali:

POEZJA

Darek Foks Rozmowy z głuchym psem (Dom Literatury w Łodzi, Stowarzyszenie Pisarzy Polskich Oddział w Łodzi, Łódź)

Szczepan Kopyt Kir (Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Poznań)

Joanna Roszak Ladino (Wydawnictwo Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej i Centrum Animacji Kultury w Poznaniu, Poznań)

Michał Sobol Pulsary (Wydawnictwo Nisza, Warszawa

Marcin Świetlicki Jeden (Wydawnictwo EMG, Kraków)

PROZA

Krzysztof Jaworski Do szpiku kości. Ostatnia powieść awangardowa (Biuro Literackie, Wrocław)

Andrzej Muszyński Miedza (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec)

Jerzy Pilch Wiele demonów (Wydawnictwo Wielka Litera, Warszawa)

Paweł Potoroczyn Ludzka rzecz (Wydawnictwo W.A.B., Warszawa)

Patrycja Pustkowiak Nocne zwierzęta (Wydawnictwo W.A.B., Warszawa)

ESEISTYKA

Jan Balbierz „A propos inferna” Tradycje wynalezione i dyskursy nieczyste w kulturach modernizmu skandynawskiego (Wydawnictwo Universitas, Kraków)

Ewa Graczyk Od Żmichowskiej do Masłowskiej. O pisarstwie w nadwiślańskim kraju (Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk)

Michał Książek Jakuck. Słownik miejsca (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec)

Wojciech Nowicki Salki (Wydawnictwo Czarne, Wołowiec)

Arkadiusz Żychliński Wielkie nadzieje i dalsze rozważania (Wydawnictwo Nauka i Innowacje, Poznań)

PRZEKŁAD NA JĘZYK POLSKI

Wawrzyniec Brzozowski Pamiętniki króla Stanisława Augusta. Antologia, autor oryginału Stanisław August Poniatowski (Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie, Warszawa)

Jerzy Czech Wdrapałem się na piedestał. Nowa poezja rosyjska, wybór wierszy szesnastu poetów rosyjskich, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec)

Ryszard Engelking i Tomasz Swoboda Śnienie i życie, autor oryginału Gérard de Nerval (Wydawnictwo słowo/obraz terytoria, Gdańsk)

Grzegorz Franczak i Aleksandra Klęczar Poezje wszystkie, autor oryginału Katullus (Wydawnictwo Homini, Kraków)

Ryszard Krynicki Psalm i inne wiersze, autor oryginału Paul Celan (Wydawnictwo a5, Kraków)

W przypadku Gdyni możemy chyba mówić o mniej oczywistych wyborach kapituły, niż tych dokonanych przez jurorów Nike. Zabrakło takich ‘pewniaków’ jak Rejmer, Karpowicz, czy Myśliwski (choć nie obyło się bez bohatera dnia, Jerzego Pilcha), pojawiło się za to więcej publikacji w mniejszym stopniu promowanych w mediach. Tym samym Gdynia po raz kolejny pokazuje, że idzie w trochę innym, mniej popularnym kierunku niż Nike, zwłaszcza pod względem eseistyki oraz poezji, choć i w prozie zdarzają się oryginalne pozycje (patrz Kebab meister).

Zwycięzców poznamy 28 czerwca.

Media obiegła informacja, że projekt inwestycji związanej ze Świątynią Opatrzności otrzyma od ministra kultury i dziedzictwa narodowego aż 6 mln zł. Ale wśród szczęśliwej grupy dofinansowanych projektów znalazły się też flagowe trójmiejskie inicjatywy, promujące czytelnictwo i literaturę.

500 tys. zł przyznano Międzynarodowemu Festiwalowi Literacki Sopot (po 250 tys. zł na obie najbliższe edycje, wniosek Miejskiej Biblioteki Publicznej w Sopocie). 200 tys. zł otrzyma z kolei Instytut Kultury Miejskiej na Nagrodę Literacką Europejski Poeta Wolności 2014. 

40 tys. zł otrzyma kolejna edycja Bibliocampu (wniosek Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Josepha Conrada Korzeniowskiego w Gdańsku)

Wśród dofinansowanych instytucji znalazł się m.in. Gdański Teatr Szekspirowski, któremu udało się pozyskać dotację w wysokości 350 tys. zł na Festiwal Szekspirowski i 300 tys. zł na Sezon Otwarcia Teatru Szekspirowskiego.

Z dotacji skorzysta też kilka periodyków: dwumiesięcznik literacki TOPOS, Przegląd Polityczny, Kwartalnik Artystyczny BLIZA.

Minister dofinansuje wydanie kilku tytułów: "Günter Grass, Autobiografia", rozmawiał Piotr Buras, „Encyklopedia grassowska” pod redakcją Mirosława Ossowskiego  (Oficyna Gdańska), "Twarze" Hansa Beltinga, "Świat jako labirynt. Maniera i mania w literaturze" Gustava René Hocke, "Początek świata" Thierry’ego Savatiera, "Albo – Albo" Sørena Kierkegaarda (Wydawnictwo słowo/obraz terytoria Sp. z o.o. w upadłości układowej), "Młot na poetów, czyli kronikę ściętych głów. Historia powieściowa" Jerzego Limona (Fundacja "Terytoria Książki")

Wsparcia finansowego nie uzyskał szereg ciekawych projektów, m.in: Festiwal Literacki "Czytelnik pod ochroną". Projekt towarzyszący konkursowi literackiemu "Nagroda Literacka Gdynia", Bałtycki Festiwal Komiksu 2014, Gdańsk. Przewodnik literacki - promocja książki oraz czytelnictwa poprzez turystykę literacką, (Za)czytani w Gdańsku.

Dzisiaj Gdynia obchodzi 88 urodziny - otrzymanie praw miejskich w 1926 roku. Wydawnictwo Inne uświetniło tę okazję wydaniem komiksu „Miasto z widokiem”, który jest zbiorem pięciu łączących się ze sobą opowieści graficznych z akcją umiejscowioną w przedwojennej Gdyni.

Poszczególne historie opowiadają o ludziach, którzy próbują ułożyć sobie życie w nowych, powojennych i pozaborowych, okolicznościach czasu międzywojnia.

Losy głównych postaci splatają się ze sobą w epizodyczny sposób tworząc z odrębnych fabuł misterny ciąg zdarzeń. Miejscem spotkań i mijań jest Gdynia, która w dwudziestoleciu pełniła rolę mitu zjednoczenia i stała się wcieleniem Polskiej Potęgi Morskiej.

Miasto jest tłem dla ukazania wachlarza porażek i sukcesów ówczesnego pokolenia oraz politycznych, społecznych, narodowościowych i ekonomicznych problemów czasu dwudziestolecia międzywojennego. Jedną z wyraźniej zarysowanych kwestii jest sprawa wielkiej migracji wewnętrznej, jaka miała miejsce w pierwszych latach kryzysu 1929-1930.

Charakterystycznym dla Gdyni rezultatem tej wędrówki ludów jest wielokulturowość oddana w książce poprzez bardzo zróżnicowaną tkankę językową. Jednakże celem opowieści, zebranych w książce „Miasto z widokiem”, nie jest zilustrowanie podręcznika historii. Fabuła skupiona jest przede wszystkim na kolejach losu bohaterów, którzy korzystając z czasu stabilizacji, pragną doświadczyć wreszcie smaku życia.

Wykorzystany w publikacji Miasto z widokiem gatunek opowieści graficznej pozwala w subtelny sposób pokazać w warstwie wizualnej przedwojenną Gdynię i zmiany zachodzące w jej przestrzeni w latach 1926-1937. Ilustracje grafików, pracujących w różnych technikach rysunku i malarstwa, wydobywają z krótkich historii wyjątkowy urok dwudziestolecia. Każda z fabuł oddana jest w innej stylistyce graficznej korespondującej z wydźwiękiem emocjonalnym i scenariuszowym odcinka. Dołożono wielu starań, aby zachowane zostały wszelkie realia epoki oraz zgodność ówczesnych lokalizacji.

Komiks został uzupełniony komentarzem Dagmary Płazy-Opackiej, która przez ostatnie 14 lat pełniła funkcję dyrektora Muzeum Miasta Gdyni oraz merytorycznym komentarzem dotyczącym formy autorstwa dr hab. Jerzego Szyłaka, profesora Uniwersytetu Gdańskiego, autorytetu w dziedzinie badań nad gatunkiem powieści graficznej.

Autorką scenariuszy jest Elżbieta Żukowska – literaturoznawca, scenarzystka teatralna i publicystka. Opowieści ubrane zostały w graficzną formę przez rysowników: Jakuba Babczyńskiego, Pawła Garwola, Łukasza Godlewskiego, Tomasza Kleszcza i Łukasza Rydzewskiego.