Papieska encyklika dotyczy kluczowych elementów katolickiej nauki społecznej: miłości w prawdzie i poszanowania człowieka. Jest optymistycznym spojrzeniem na globalizację, a kryzys ekonomiczny traktuje jako szansę na powrót do gospodarki bardziej obywatelskiej i sprawiedliwej.Termin ogłoszenia trzeciej encykliki Benedykta XVI wielokrotnie przekładano (początkowo miała ukazać się w 40. rocznicę ogłoszenia Populorum progressio Pawła VI). Ostatecznie papież podpisał ją 29 czerwca 2009 roku, a została ogłoszona 7 lipca 2009 roku. Ojciec Święty swą nową encyklikę traktuje jako kontynuację dotychczasowej społecznej refleksji Kościoła, w nawiązaniu przede wszystkim do historycznej encykliki Pawła VI Populorum progressio (1967), która po raz pierwszy stanowiła wykład nauczania społecznego Kościoła w wymiarze światowym i Sollicitudo rei socialis Sługi Bożego Jana Pawła II (2003).Benedykt XVI adaptuje naukę społeczną Kościoła do wyzwań globalizującego się świata w dobie kryzysu. Integralny rozwój człowieka traktuje jako wartość nadrzędną wszelkiego postępu.Globalizację postrzega jako szansę, zauważając przy tym liczne jej deformacje. Apeluje o odnowę ekonomii, wskazując jej grzech polegający na rzekomej autonomii od kryteriów moralnych. Postuluje zastąpienie wąsko rozumianej „logiki rynku” - logiką daru i globalnej solidarności.Najważniejsze zagadnienia poruszane przez Benedykta XVI to: Miłość w Prawdzie, Globalizacja, Ekonomia i etyka, Fałszywa logika rynku, Merkantylizacja kultury, Pomocniczość i solidarność o charakterze globalnym, Szacunek dla życia, Troska o środowisko i energię, Religia w służbie jedności rodziny.Za encyklikę „Caritas in veritate” Benedykt XVI powinien otrzymać nagrodę Nobla w dziedzinie ekonomii – stwierdził włoski ekonomista Ettore Gotti Tedeschi w wywiadzie dla „Corriere della Sera”.