„Kobieta bez skazy”, zapomniana dzisiaj zupełnie powieść Gabrieli Zapolskiej ujrzała światło dzienne w 1913 r. w postaci niewielkiego, za to dość grubego (376 stron) tomiku wydanego przez Gebethnera i Wolfa. Niemal od pierwszej chwili wybuchł wokół niej skandal. Książkę poprzedziła sztuka Zapolskiej pod tym samym tytułem, więc krytycy byli już z grubsza przygotowani. Oprócz standartowych określeń jak „pomyje” i „pornografia”, pojawiło się w poważnych pismach nawet „psie wesele”, jak nazwał powieść pan Rabski. Sama Zapolska broniąc się porównywała „Kobietę bez skazy” do „Pani Bovary” Gustawa Flauberta. Była w tym oczywiście pewna właściwa niekiedy autorce nieskromność, nie mniej, między Reną a Emmą łatwo dostrzec podobieństwa. Nie znajdując innego sposobu, oskarżono Zapolską o plagiat (część powieści pisana jest w formie listów i właśnie ten zabieg literacki miała Zapolska skopiować), a sztukę, jako niemoralną zdjęto z afisza. Z samej powieści cenzura wycięła kilka scen. Nasuwa się pytanie, co właściwie takiego było w tej książce, skoro tyle wzbudziła zamętu. Dla współczesnego czytelnika nic strasznego. Jeśliby rzecz maksymalnie skrócić i uprościć ”Kobieta bez skazy” mówi o życiu miłosnym naszych prababek. Główną bohaterkę Renę Bohusz poznajemy w chwili jej rozwodu z mężem. Rena świetnie się przy tym bawi, w listach do przyjaciółki opisując cały proces, który rzeczywiście przypomina farsę. Nasza bohaterka jest młodą, próżną (bez względu na sytuację myśli najpierw o tym, jak wygląda i jakie robi wrażenie) kobietą, flirtującą z każdym i wszędzie. Powodem jej dumy nie są jednak podboje miłosne, lecz właśnie ich brak. Bo Rena wycofuje się w decydującym momencie, by potem obnosić się ze swą opinią „kobiety bez skazy”. Do czasu. Tu zmienia się forma powieści. Zapolska przechodzi z listów do właściwej narracji. Wkraczamy do mieszkania Reny prowadzącej po rozwodzie z mężem bujne życie towarzyskie, przyjmuje gości, bywa w kawiarniach. Mieszane towarzystwo jej przyjaciół flirtuje, romansuje i doskonale się bawi traktując dom Reny jak miejsce pozamałżeńskich schadzek. Rena także ma wielbiciela, młodego Ksawina, który przez nią zaniedbuje naukę, wydaje pieniądze i nie dostaje nic w zamian bo Rena jest „kobietą bez skazy”. Jednym ze stałych gości Reny jest profesor Halski mający opinię zdobywcy kobiet i to właśnie on staje się przyczyną wszystkich kłopotów Reny. Brzmi to jak fabuła typowego romansu. Zapewne, ale właściwym atutem tej powieści jest psychologiczna głębia jej bohaterów, zwłaszcza Reny, której uporządkowane, ale puste życie wali się nagle na głowę. Nie ma sensu ukrywać, że kobietom powieść ta wyda się ciekawsza niż mężczyznom , zwłaszcza, jeśli mają w sobie coś z Reny lub znalazły się kiedykolwiek w podobnej sytuacji. Chociaż mężczyźni, czytając „Kobietę bez skazy” także mogliby się wiele nauczyć. Rena na przemian budzi śmiech i litość. Chwilami można jej nie lubić, innym razem trudno odmówić racji. Najciekawsze jest zakończenie całej tej historii, które nie jest jak w sztuce melodramatyczne (scena ma swoje prawa), lecz przeciwnie bardzo życiowe i doskonale podsumowujące charakter bohaterów. Warto również wspomnieć, że język utworu i zawarte w nim poglądy są jak na rok jego powstania bardzo nowoczesne.  

źródło opisu: http://pl.shvoong.com/books/novel-novella/369340-kobieta-bez-skazy/