Pierwsza powieść Iwana Turgieniewa wydana po raz pierwszy w czasopiśmie Sowriemiennik w 1856. W utworze tym po raz pierwszy pojawia się motyw inteligenta-rewolucjonisty - typ postaci, który był przedmiotem literackiej analizy również w kolejnych utworach pisarza.

Do domu Darii Michajłowny Łasuńskiej nieoczekiwanie przybywa znajomy jej znajomego, właściciela ziemskiego Leżniewa, Dymitr Rudin, który od pierwszego dnia zaskakuje panią domu, jej gości i siedemnastoletnią córkę Natalię elokwencją, inteligencją i radykalnymi poglądami - głosi konieczność ciągłego działania na rzecz ulepszania rzeczywistości, nietracenia czasu na puste zapowiedzi przyszłych czynów.