Książka zawiera wybór pism estetycznych Jana Białostockiego, absolwenta i wieloletniego pracownika naukowego Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego. Zainteresowania naukowe Jana Białostockiego obejmowały m.in. historię sztuki (zwłaszcza malarstwa holenderskiego), sztukę renesansu, baroku, historię doktryn artystycznych. Na spuściznę naukową Jana Białostockiego można współcześnie spojrzeć z dwojakiego punktu widzenia. Istotny wydaje się klimat intelektualny towarzyszący początkom zainteresowania przyszłego badacza historią sztuki. Poglądy Jana Białostockiego kształtowały się w okresie teoretycznych napięć, w których ścierały się, a następnie przez pewien czas współistniały ze sobą dwie koncepcje badania historii sztuki. Z jednej strony funkcjonował kult badania formy reprezentowany głównie przez tzw. wiedeńską szkołę historii sztuki. Drugi nowy kierunek promował odmienny styl myślenia poszukujący uzasadnienia wartości dzieła w treściach istniejących nie tylko w obrazie, ale i poza samym obrazem.