Na straży swej stać będę 23 września 1939 roku. Janek Klimza po klęsce kampanii wrześniowej powraca w mundurze na swój rodzinny Śląsk. Obserwuje podział społeczności, której znaczna część manifestuje swe poparcie dla III Rzeszy. Przyjacielowi Darkowi i jego atrakcyjnej siostrze Majce zdradza chęć założenia konspiracyjnej organizacji antyniemieckiej. Wkrótce zostają zaprzysiężeni jej pierwsi członkowie. Janek odrzuca zaloty Majki, która pełni w organizacji funkcję łączniczki. Dziewczyna czuje się ..poniżona. Niespodziewanie gestapo dokonuje równoczesnych aresztowań wśród członków organizacji Janek tylko dzięki poświęceniu matki kolegi wydostaje się z zasadzki. Spośród aresztowanych zostaje zwolniona tylko Majka, co wzbudza podejrzenia. Śledząc ją Klimza stwierdza, że dziewczyna często odwiedza mieszkanie niemieckiego oficera. Postanawia sam wykonać wyrok: w przebraniu listonosza dostaje się do mieszkania, gdzie zastaje Majkę w łóżku z kochankiem. Zabija Niemca, ale nie może strzelić do rozhisteryzowanej dziewczyny. Pozostali na wolności postanawiają odbudować organizację. Nowym hasłem staje się cytat z Biblii: Na straży swej stać będę. Skok Franek i Paweł nie zdali matury i uciekli z domu nad morze. Na plaży zaczepia ich nieznajomy mężczyzna, Filip. Obserwował chłopców i zorientował się w ich sytuacji. Chce im ułatwić zaciągnięcie się na statek w zamian za pomoc w skoku na kasę pobliskiego PGR-u. Franek i Paweł zgadzają się na 'męską przygodę'. Jadą do PGR-u i zatrudniają się do pracy przy żniwach. Mają działać według ustalonego planu. Ale Paweł umawia się na randki z Teresą i nie interesuje go udział we włamaniu. Zadziorny Franek pięścią zdobywa sobie pozycję wśród robotników. Przekazuje Filipowi zdobyte informacje i umożliwia kradzież wiertarki z warsztatu. Milicja, po przesłuchaniach, aresztuje niewinnego starszego człowieka. Franek czeka na Pawła na molo. Zawiódł się na przyjacielu. Zarzuca mu zdradę. Paweł żąda, aby Franek wrócił do PGR-u i przyznał się do winy. Chłopcy zaczynają się bić. Franek spada z mola w spienione fale. Nie wiemy, czy wypłynie. Na tle reportażowo pokazanej wsi lat sześćdziesiątych rozgrywa się dramat pierwszych poważnych życiowych wyborów i dojrzewania do odpowiedzialności. Upał Z polecenia premiera, który udaje się na odpoczynek, opiekę nad opustoszałym z powodu upału miastem przejmują dwaj Starsi Panowie. W pilnowaniu ładu i porządku pomaga im przybyła właśnie do stolicy żeńska Brygada Przeciwudarowa pod wodzą Zuzanny. Nieoczekiwanie przyjeżdża pociągiem ambasador egzotycznego państwa, który oburzony brakiem powitania, składa ostrą notę dyplomatyczną w ministerstwie. Zaproszeni do jego siedziby goście - Starsi Panowie, Basia z baru mlecznego, Albin, jej narzeczony Kornel z Domu Mody i Grzanka, Miss Upału - próbują zażegnać konflikt. Po wielu perypetiach udobruchany ambasador wycofuje swój protest. Po deszczu upał maleje. Premier wraca do miasta i swoich obowiązków. Surrealistyczna komedia kontynuująca formułę popularnego programu telewizyjnego - 'Kabaretu Starszych Panów'. Paciorki jednego różańca Śląska rodzina Habryków mieszka w jednorodzinnym domku z króliczymi klatkami na podwórku. Życie od lat toczy się tym samym rytmem, spokojnie, bez wstrząsów. Nowy projekt przewiduje wyburzenie całego osiedla pod budowę nowych, wielopiętrowych bloków. Większość mieszkańców z radością wyprowadza się z niewygodnych chałup, ale Habryka pragnie pozostać "na swoim". Decyzja starego powoduje pewien rozłam w rodzinie - wspierają go jedynie żona i syn Antek. Czas przymusowej rozbiórki poprzedza szykanowanie wszystkich członków rodziny. Habryka ostrzega ekipę rozbiórkową, że dom jest zaminowany. Kierownictwo kopalni przyznaje Habryce za jego zasługi wygodna willę w Katowicach, dokąd przenosi się wraz z żoną. Śmierć Habryki kończy niemożliwą dla starych ludzi aklimatyzację w nowych warunkach. Wraz z wcześniejszymi filmami "Sól ziemi czarnej" i "Perła w koronie".