PROTEUS programı; elektronik alanında en yetenekli simülasyon, animasyon ve otomatik baskı devre çizimi yapabilen programlardan biridir. Bu programı tasarlayan insanlar yıllarını vermişler ve ortaya harika bir program çıkarmışlar! Elektronik alanında kullanılan diğer simülasyon programlarından birçok farkı bulunan Proteus programı ile grafik tabanlı simülasyon yapabilir, interaktif (etkileşimli) devre kurma işlemi yapabilir, bir micro controller tabanlı sistemin devresini çizdikten sonra etkileşimli olarak test edebilirsiniz. Bu özelliklerle elektronik alanındaki programlar arasında bir ilki gerçekleştirilmiştir. Otomatik PCB şeması hazırlamadaki üstünlüğü de tartışılmazdır. PROTEUS'un yeni versiyonu DESIGN SUITE 8 ile birlikte gelen yenilikler bu açıklamaların sonunda bilgi olarak verilmiştir.
Kitap, Proteus paketinin Schematic Capture (ISIS) ve PCB Layout (ARES) programları olmak üzere tamamını ele almıştır. Program ile neler yapabileceğiniz hakkında fikir sahibi olabilmeniz için aşağıda en basit örneklerle kısa açıklamalar verilmiştir.
1. SCHEMATIC CAPTURE (ISIS) ORTAMI İLE NELER YAPABİLİRSİNİZ?

ISIS ortamını kullanarak; her türlü elektronik devre çizimi, simülasyonu ve analizini yapabiliriz. Aşağıdaki şeklide örnek bir elektronik devre verilmiştir. Bu devre ISIS’da çizilmiştir. Gördüğünüz gibi devrede çeşitli elektronik devre elemanları bulunmaktadır. Tüm bu elektronik devre elemanları ve çok daha fazlası ISIS ortamı kütüphanelerinde mevcuttur. Olmayanını oluşturmak ve kütüphaneye eklemek de sizin yeteneğinize kalmaktadır. Bir çok web sayfasından ya da haber gruplarından faydalanarak yeni kütüphanelere (library) ulaşmak da yine sizlerin elinde! Ayrıca şekil’de verilen elektronik devreden de göreceğiniz gibi elemanların isimlerini ve değerlerini değiştirmek de mümkündür.

Basit bir transistör devresi
Tasarım alanında oluşturduğumuz bu devreyi simüle etmek istediğimizde "Run the simulation” düğmesine tıklamanız yeterlidir.

2. MİKRODENETLEYİCİ Tabanlı Simülasyon

Mikroişlemcili ve mikrodenetleyicili sistemlerin simülasyonunu yapabilen ISIS ortamı bu yönü ile bu alanda en güçlü ve en yetenekli programlardan birisidir. Çok karmaşık mikroişlemcili sistemlerin simülasyonunu bile birkaç saniye içerisinde interaktif olarak yapabilmekte ve sonuçları bize istediğimiz şekilde gösterebilmektedir. Ayrıca ISIS ortamı piyasada sıklıkla kullanılan, Microchip şirketinin üretmiş olduğu PIC’leri simüle ettiği gibi, bunun yanı sıra Motorola, Atmel, Intel, vb. gibi şirketlerin üretmiş oldukları işlemcileri ve arabirimleri de rahatlıkla simüle edebilmektedir. Yine piyasada sıklıkla kullanılan bütün e²prom serisi ve diğer hafıza entegrelerini kullanabilmektedir. (PIC mikrodenetleyiciler ile ilgili ayrıntılı bilgi için yayınevimiz tarafından yayımlanan "MikroC ve PIC18F4550” kitabı ve "Yeni Başlayanlar İçin MikroBASIC ile PIC Programlama” isimli kitaplardan faydalanabilirsiniz.)

3. PCB LAYOUT (ARES) İLE NELER YAPABİLİRİZ?

PCB Layout (ARES) kullanılarak her türlü ve her boyuttaki elektronik devrenin PCB şeması çizilebilir. Aşağıdaki şekil PCB Layout (ARES) kullanılarak çizilmiş, tek yüzlü bir PCB şema görülmektedir. Gördüğünüz gibi PCB şema da çeşitli PCB komponentler bulunmaktadır. Tüm bu PCB komponentler ve çok daha fazlası ARES programının kütüphanelerinde mevcuttur. Olmayan PCB komponenti oluşturmak ve kütüphaneye eklemek de kullanıcının yeteneğine kalmaktadır. Bir çok web sayfasından ya da haber gruplarından faydalanarak yeni kütüphanelere (library) ulaşmak da yine sizin elinizdedir.

PCB Layout (ARES) ile çizilmiş çift yüzlü bir PCB şema
PCB Layout (ARES) ortamında; hazırlanan bir PCB şemasının elemanlarının karta takılıp lehimlenmiş gibi, bize kartın bitmiş halini gösterebilen "3D Visualization” özelliği Proteus 8 versiyonu ile daha da geliştirilmiştir. Aşağıda PCB şeması verilen "USB PIC Programlayıcı” devresinin, bu özellik kullanılarak oluşturulmuş 3D görsel modeli verilmiştir. (Bu programlayıcının Schematic Capture ve PCB Layout şemalarını "Yeni Başlayanlar İçin MikroC İle PIC Programlama” isimli kitapta bulabilirsiniz.)

Proteus 8 programı, PCB Layout (ARES) ortamının diğer PCB çizim programlarından üstün olan yanlarından birisi de, çizdiğimiz PCB şemanın istenilen grafik formatında çıktı alınabilmesidir. Proteus 8 ile gelen yeniliklerden bir tanesi de PCB şemanın PDF formatına dönüştürülebilmesidir. Bu grafik formatları ana menü çubuğu üzerinde bulunan "Output” seçeneği altındadır. Ayrıca bu formatları istediğimiz boyutta ve istediğimiz özelliklerde almamız da yine biz kullanıcıya bırakılmıştır.

PCB Layout (ARES) ile "3D Visualization”

4.PROTEUS DESIGN SUITE 8 ile GELEN YENİLİKLER

Proteus Design Suite 8, eski versiyonlara göre baştan aşağı yenilenerek karşımıza çıkmıştır. Eski versiyonlarda ISIS ve ARES dosyaları farklı dosya türlerinden oluşurken, yeni versiyonda ortak bir dosya yapısı kullanmaya başlamıştır. Eskiden olduğu gibi ISIS simülasyon dosyası (DSN) ayrı, ARES PCB dosyası (LYT) ayrı olarak değil de, tek bir dosya türünde (.pdsprj) proje dosyası olarak kullanılması biz kullanıcılara her alanda kolaylık sağlayacağı düşünülmüştür (ISIS, ARES, BOM, 3D Viewer dosyaları proje dosyası altında birleştirilmiştir).
Proteus 8 içerisine entegre edilmiş mikrodenetleyici simülasyonu ve hata ayıklama özelliği ile en popüler derleyicilerin desteklenmesi. Ayrıca hata ayıklama sırasında devre şemasını izleyebilme özelliği de eklenmiştir.
Simülasyon ekranında yapılan herhangi bir değişiklik, gerçek zamanlı olarak PCB dosyasına da yansıtılır. ARES de bu değişikliği hemen 3D Viewer’e aktarır.
3D Viewer bir sekme olarak Proteus 8 içerisine entegre edilmiş ve özellikleri artırılmıştır. 3D Viewer kodu oluşturma imkanı ile, DirectX ve OpenGL desteği sağlanmıştır.
Ortak bir veri tabanı ve canlı netlist özelliği kullanılarak, yapılan bütün değişiklikler otomatik olarak birbirini etkilemektedir.
Tamamen yenilenen BOM modülü ile PDF, HTML ve Excel formatında çıkış alabilme (Önceki versiyonlarda özellikle ARES’de çizilen PCB şemanın istenildiği şekliyle PDF formatına dönüştürülememesi büyük eksiklikti!).
Proteus 8 başlangıç sayfasından otomatik olarak güncellenebildiği gibi, yine bu sayfa üzerinden yardım ve proje dosyalarına erişim imkanı verir. Ayrıca programın sorunsuz olabilmesi (varsa hataların giderilebilmesi) için, Proteus 8 programında meydana gelebilecek sorunların Labcenter firmasına rapor olarak gönderilebilmesi olanağı sağlanmıştır.
Ayrıca birçok özellik eklenmiş ve iyileştirmeler yapılmıştır. Bu özellik ve iyileştirmeler kitap içerisinde ayrıntılı olarak anlatılmıştır.