Praca, którą przekazujemy w ręce Szanownych Czytelników jest owocem współpracy badaczy, zajmujących się tą tematyką w 17 ośrodkach akademickich kraju. Nadrzędnym zamierzeniem, przyświecającym autorom tegoż opracowania, było maksymalnie wszechstronne ukazanie obydwu okresów istnienia państwa polskiego, w kilku podstawowych obszarach. Przywołana w podtytule książki „próba bilansu" ma na jej kartach różny wymiar. Część autorów ograniczyła się bowiem w swoich rozważaniach do odtworzenia poruszanych przez siebie kwestii tylko w jednym z dwudziestoletnich okresów. Niektórzy jednak [...] podjęli się próby bezpośredniego porównania różnych elementów na przestrzeni obydwóch okresów. Niezależnie od zawartości pojedynczych tekstów cały tom ma pomóc Odbiorcy w próbie syntetycznego zilustrowania funkcjonowania wskazanych w podtytule obszarów (oświaty, życia religijnego, kulturalnego oraz aktywności społecznej) obu Rzeczypospolitych. I choć za wcześnie z pewnością na poddanie bilansowi sukcesów i niepowodzeń II i III Rzeczypospolitej (trudno bowiem dokonać historycznej oceny współczesności) warto podjąć tę próbę, by stworzyć podstawę do kolejnych, pogłębionych badań.  

źródło okładki: https://wydawnictwo.us.edu.pl