Publikacja jest pokłosiem zorganizowanej przez Muzeum Narodowe w Gdańsku ogólnopolskiej konferencji Kolekcje. Kształtowanie, historia, dziedzictwo utracone poświęconej zagadnieniu dawnych, przedwojennych kolekcji publicznych bądź prywatnych, które trafiły do zbiorów muzealnych przed drugą wojną światową i już po niej.

Tematyka ta, związana z historią kolekcjonerstwa i badaniami proweniencyjnymi, w tym nad stratami wojennymi poniesionymi w zbiorach artystycznych, wpisuje się w obecnie coraz bardziej istotny kierunek badawczy. Niniejsza książka jest jednym z dowodów, że warto za nim podążać.

Tom został podzielony na trzy części: pierwsza omawia sylwetki kolekcjonerów ziemiańskich i mieszczańskich, druga prezentuje poszczególne kolekcje, ostatnia zaś skupia się na instytucjonalnej strategii rozwoju kolekcji i pozyskiwania zbiorów.