Tematem tej powieści jest martyrologia emigrantów niemieckich, antyhitlerowców, zmuszonych, podobnie jak Remarque, do opuszczenia Niemiec zaraz po dojściu do władzy Hitlera. Portugalia była ostatnim schronieniem uchodźców. Kto nie mógł stąd wyruszyć za ocean, "musiał się wykrwawić w sieci...
show more
Tematem tej powieści jest martyrologia emigrantów niemieckich, antyhitlerowców, zmuszonych, podobnie jak Remarque, do opuszczenia Niemiec zaraz po dojściu do władzy Hitlera.
Portugalia była ostatnim schronieniem uchodźców. Kto nie mógł stąd wyruszyć za ocean, "musiał się wykrwawić w sieci przepisów paszportowych, zakazów pracy i ograniczeń pobytu, w atmosferze osamotnienia i okrutnej powszechnej obojętności wobec losu poszczególnego człowieka, którą pociąga za sobą wojna, strach i bieda".
Na tle tych bezlitosnych czasów kreśli autor bezinteresowną, pełną wyrzeczeń miłość dwojga ludzi, których los dosięgnął w momencie, kiedy ostatni statek - niczym arka Noego - miał ich uchronić przed potopem, w którego odmętach pogrążona była cała niemal Europa.
[Państwowy Instytut Wydawniczy, 1974]
show less