Przedmowa do książki:Dzięki inwencji i wysiłkowi dwóch autorów: Mariusza Olczaka i Zdzisława Abramowicza powstała pierwsza polska książka, która wypełnia dotkliwe braki w poznaniu dziejów miasteczka Nowogrodziec nad Kwisą. Dotąd bowiem nie ukazała się żadna pozycja książkowa w języku polskim,...
show more
Przedmowa do książki:Dzięki inwencji i wysiłkowi dwóch autorów: Mariusza Olczaka i Zdzisława Abramowicza powstała pierwsza polska książka, która wypełnia dotkliwe braki w poznaniu dziejów miasteczka Nowogrodziec nad Kwisą. Dotąd bowiem nie ukazała się żadna pozycja książkowa w języku polskim, którą zajęli się Autorzy. Cenna monografia napisana przez ks. proboszcza Franciszka Mickego została wydana w 1844 r. i ze względu na mały nakład jest dostępna tylko w niektórych bibliotekach. Także język ory..ginału nie ułatwia korzystania z niej. W 1983 r. z okazji 750-lecia nadania praw miejskich Nowogrodźcowi ukazała się skromna broszura, która nie wyczerpuje bogactwa historii miasta i okolic. Już na wstępie tej nowej książki zadziwiają nas obszerne informacje bibliograficzne o krajowych i zagranicznych źródłach rękopiśmiennych oraz zabytkach sztuki: rzeźbach, tablicach, epitafiach i ikonografii Nowogrodźca oraz wielu miejscowości położonych w najbliższym regionie, nad Kwisą. Taki układ książki, kiedy aparat naukowy wyprzedza właściwy tekst jest wygodny dla badaczy - profesjonalistów.Jako autor przedmowy tego interesującego dzieła - zachęcam gorąco do jego lektury wszystkich interesujących się przeszłością nie tylko Nowogrodźca. Praca bowiem jest napisana z wielką pasją w sposób przejrzysty i przystępny dla czytelnika. Część o dziejach Nowogrodźca opisuje szczegółowo: czasy najdawniejsze, lokację, czyli założenie miasta, okresy panowania czesko-austriackiego i pruskiego, XVIII-wieczny obraz Nowogrodźca uwieczniony w rysunkach Wernhera. W tej części znajdujemy informacje o wybitnych mieszkańcach miasta. Najwybitniejszym proboszczem w Nowogrodźcu był niewątpliwie ks. Marcin Florian Rimpler (1646-1707). Dotąd jego bogata działalność duszpasterska i pisarska nie doczekała się oddzielnego opracowania. Jest on autorem m.in. monumentalnego dzieła wydanego w 1697 r. o życiu i działalności św. Jadwigi Ś1ąskiej. Przedstawiony jest również znany kompozytor Józef Ignacy Schnabel, urodzony w Nowogrodźcu. Autorzy opracowanej publikacji, zerwali z pomijaniem lub przeinaczaniem faktów z okresu poprzednich stuleci i przedstawili dzieje Nowogrodźca i innych miejscowości w XIX i XX w. w sposób rzetelny i nie budzący wątpliwości.Dużo miejsca zajmują w książce dzieje niezwykłego klasztoru magdalenek ,,od pokuty" od jego założenia w XIII wieku do kasaty przez władze pruskie w 1810 r. Od siebie dodam uzupełniając podane fakty: klasztor magdalenek został niewątpliwie ufundowany i uposażony przez św. Jadwigę, księżną śląską. Przełożone tego klasztoru miały także władzę świecką nad miastem i okolicznymi wioskami, jakie należały do zakonu. Dzięki temu ich mieszkańcy mieli zapewnioną, nie tylko opiekę religijną, lecz także bezpieczeństwo i pomoc podczas wojen, pożarów i epidemii. Np. w 1500 r. dzięki klasztorowi magdalenek cały Nowogrodziec otrzymał własny wodociąg. Przełożone klasztoru wraz z proboszczami dopomogły do powstania przy wspólnej świątyni, bractwa religijnego ludzi świeckich, które pomagało biednym i chorym. Dzięki nim powstało także bractwo strzeleckie, które m.in. broniło bezpieczeństwa Nowogrodźca. Wydaje się, że nie tylko zakazy, lecz także umiejętność współżycia klasztoru i mieszkańców zapobiegły rozpowszechnianiu się nauki Lutra w Nowogrodźcu. Po rozpoczęciu reformacji protestanckiej, klasztor magdalenek do 1810 r. stał się domem macierzystym zakonu magdalenek, a tamtejszy kościół przez kilka wieków służył wiernym, którzy nie przyjęli nowej wiary. Gmina protestancka powstała w Nowogrodźcu dopiero w XIX wieku.Przy lekturze książki warto pamiętać, że m.in. dzięki owocnej działalności magdalenek, Nowogrodziec i inne miejscowości posiadają wiele zabytków. Wspaniały kościół poklasztorny św. Piotra i Pawła w Nowogrodźcu posiada liczne rzeźby, epitafia i inne dzieła sztuki. Przy omawianiu zabytków należy podkreślić, że ich bogactwo od powstania do czasów współczesnych - jest świadectwem kultury duchowej tego regionu, sięgającej czasów wczesnego średniowiecza. Dzięki temu, że liczne dzieła sztuki sakralnej były zgromadzone w kościołach i kaplicach, zostały otoczone czcią i troską i w ten sposób przetrwały różne dziejowe kataklizmy aż do dzisiejszych czasów Warto pamiętać, że oprócz Nowogrodźca, zostały w książce podane dzieje i opisy zabytków: Zebrzydowej, Czernej, Wykrotów, Godzieszowa, Gierałtowa, Ołdrzychowa, Kierżna, Parzyc, Zabłocia, Milikowa i Gościszowa. Były to miejscowości związane z klasztorem magdalenek i miastem Nowogrodziec. Ich wspólną cechą jest także położenie wzdłuż rzeki Kwisy, która przez wieki była życiodajną arterią dla magdalenek i innych mieszkańców tej ziemi.Niewątpliwie dzieło Mariusza Olczaka i Zdzisława Abramowicza w sposób istotny wzbogaca naszą wiedzę o życiu i działalności dawnych mieszkańców świeckich i duchownych na przestrzeni burzliwej historii Nowogrodźca. Oby ta praca zapoczątkowała następne publikacje poświęcone dziejom następnych naszych miast i miejscowości. Na tym miejscu należy wyrazić wdzięczność Autorom niniejszego opracowania za wielką pasję odkrywania minionej przeszłości i ukazywania piękna naszej kultury chrześcijańskiej, dzięki której wkraczamy w nowe Trzecie Tysiąclecie.Władysław Bochniak
show less