Książka wyróżniona Nagrodą im. Jana Długosza 2005 na 9. Krajowych Targach Książki w Krakowie Żyjemy w czasach przyspieszonych przemian – społecznych, ekonomicznych i politycznych – które przeobrażają obecnie większość społeczeństw i większość obszarów ludzkiego życia. Z dnia na dzień, zmieniają się nie tylko zasady ustrojowe w poszczególnych krajach, lecz także na naszych oczach głębokim przekształceniom ulegają również sposoby pracy, formy rodziny, sposoby uczestniczenia w życiu politycznym, komunikowania się i odnoszenia do siebie, stanowiące niewzruszony, wydawałoby się, fundament życia społecznego. Tempo zmian i ich splątane mechanizmy, utrudniają ludziom samo rozpoznanie tego, co właściwie się z nimi dzieje. Ten stan konfuzji poznawczej obejmuje również socjologów. Część badaczy pisze o kryzysie społeczeństwa lub wręcz jego rozpadzie, inni w sposób równie stanowczy ogłaszają narodziny nowej formy życia społecznego – społeczeństwa ponowoczesnego, jeszcze inni od lat głoszą kryzys socjologii, która rozproszona między cząstkowe badania, nie jest w stanie wytworzyć żadnego ogólniejszego obrazu ani współczesnej rzeczywistości, ani zmiany społecznej jako takiej. Przedmiotem tej książki są przemiany więzi społecznej, tego najbardziej podstawowego pojęcia socjologii. Usiłuje ona odpowiedzieć na pytanie, jak powstają więzi, w jaki sposób ulegają rozbiciu i jak na nowo są zawiązywane. Traktujemy ją jako wstęp do rozważań nad tym, co nas wszystkich obecnie dotyka – niezależnie od tego, w jakich specyficznych warunkach żyjemy – nad przebiegiem i skutkami globalnej zmiany społecznej. Stanowi zarazem zaproszenie do dyskusji nad podstawami myślenia socjologicznego. WPROWADZENIE7Rozdział 1. Kryzys czy zmiana – o kłopotach z opisem współczesnej rzeczywistości społecznej151.1. Społeczeństwo w kryzysie?181.2.Społeczeństwo się zmienia?241.3. Podstawowe paradygmaty badań socjologicznych33Rozdział 2. Czym jest społeczeństwo?382.1. W kręgu klasycznych rozważań nad społeczeństwem402.2. Społeczeństwo jako przedmiot dociekań dwudziestowiecznej socjologii462.3. Społeczeństwo jako pojęcie teoretyczne53Rozdział 3. Mechanizmy uspołecznienia603.1. Uspołecznienie w perspektywie antropo- i socjogenezy643.2. Społeczne podstawy ludzkiego umysłu803.3. Dwa wymiary uspołecznienia92Rozdział 4. Przemiany więzi społecznych994.1. Natura więzi społecznych1034.2. Kultura jako „skrzynka narzędziowa”1134.3. Przemiany więzi137Rozdział 5. Społeczeństwo jako proces1475.1. Poziomy analizy1515.2. Dynamika życia społecznego1595.3. Analizy procesów zmian historycznych173Rozdział 6. Przemiany rodziny1846.1. Uniwersum pojęcia rodziny1866.2. Proces reprodukcji1916.3. Rodzinne konstelacje: społeczeństwa bez historii1956.4. Ród, rasa i dom – konstelacje rodziny „tradycyjnej”1986.5. „Rodzina” jako medium reprodukcji struktury społecznej: dominacja logiki rynku i państwa2046.6. Rozkwit społeczeństwa przemysłowego i upadek rodziny209Rozdział 7. Przemiany pracy2177.1. Praca jako element bycia w świecie – społeczności zbieracko-łowieckie2207.2. Praca jako zadanie – społeczeństwa tradycyjne2247.3. Denaturalizacja pracy – społeczeństwo nowoczesne2397.4. Dematerializacja pracy – społeczeństwo współczesne249Rozdział 8. Przemiany w sferze publicznej2588.1. Tropy znaczeniowe opozycji „prywatne vs. publiczne”2598.2. Pojęcie sfery publicznej2678.3. Od wspólnoty plemiennej do wspólnoty politycznej – społeczeństwa tradycyjne2758.4. Sfera publiczna w społeczeństwie nowoczesnym2928.5. Współczesne przemiany sfery społecznej298Rozdział 9. W stronę społeczeństwa ponowoczesnego3029.1. Dynamika zmiany3069.2. Przemiany procesów uspołecznienia3179.3. Od społeczeństwa wspólnot lokalnych do społeczeństwa dyskretnego – i dalej328BIBLIOGRAFIA343INDEKS NAZWISK362