„W „Białej gwardii” utrwalił Bułhakow nie tytko mało znany epizod historyczny, ale i wszystkie bliskie mu drogie jego sercu wartości. (...) Czas powieściowy określają następująco zdarzenia i daty. Po wycofaniu się wojsk niemieckich z Ukrainy i ucieczce wraz z. nimi hetmana Pawła Skoropadskiego 14 grudnia 1918 r. wojska tzw. Dyrektoriatu (...) zajęły Kijów. Ich pobyt zapisał się w pamięci miasta gwałtami, pogromami, rabunkami. W początkach lutego 1919 r. pod Kijów podeszły wojska bolszewickie, na których przyjście wyczekiwała sterroryzowana przez petlurowców ludność. Pod koniec 1918 r. w mieście przebywało około dwudziestu tysięcy oficerów armii carskiej, którzy nie uznając zarówno radzieckiego rządu ukraińskiego rezydującego w Charkowie, jak i Ukraińskiej Republiki Ludowej (która zaakceptowała Dyrektoriat), masowo uciekali do działających na południu formacji białogwardyjskich. Bohaterowie Bułhakowa - bracia Turbinowie, podobnie jak większość ich przyjaciół-oficerów, nie próbowali jednak przedostać się nad Don, lecz zostali w Kijowie, usiłując go bronić przed nacjonalistycznymi wojskami ukraińskimi. Za desperacki ten pomysł wielu z nich zapłaciło życiem, ginąc w walce bądź padając ofiarą petlurowskich samosądów. Wypadki te znalazły właśnie odbicie w – „Białej gwardii”.
Z Posłowia  

źródło opisu: PIW, 1989
źródło okładki: zdjęcie autorskie