Dzisiaj, z samego rana zostali ogłoszeni laureaci tegorocznej edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za najlepszy reportaż literacki. Zdaniem jury (w składzie Zaremba Bielawski – przewodniczący, Piotr Mitzner, Elżbieta Sawicka, Iwona Smolka, Olga Stanisławska, Bożena Dudko – sekretarz) najlepszymi reportażami roku 2013 okazały się być następujące pozycje:

 

 

1. Elisabeth Åsbrink W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa, tłum. Irena Kowadło-Przedmojska (Czarne);

 

2. Katherine Boo Zawsze piękne. Życie, śmierć i nadzieja w slumsach Bombaju, tłum. Adriana Sokołowska-Ostapko (Znak); 

 

3. Mark Danner Masakra w El Mozote. Opowieść o deprawacji władzy, tłum. Krzysztof Umiński (Wielka Litera);

 

4. Wojciech Jagielski Trębacz z Tembisy. Droga do Mandeli (Znak);

 

5. Filip Springer Zaczyn. O Zofii i Oskarze Hansenach (Karakter i Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie).

 

Nominowani do nagrody byli również: Peter Hessler Przez drogi i bezdroża. Podróż po nowych Chinach, Jolanta Krysowata Skrzydło Anioła. Historia tajnego ośrodka dla koreańskich sierot, V. S. Naipaul Indie. Miliony zbuntowanych, Dionisios Sturis Grecja. Gorzkie pomarańcze oraz Maciej Wasielewski Jutro przypłynie królowa.

 

Powyższa lista nie powinna nikogo dziwić. Znalazły się tam reportaże o mocnej treści, napisane przez osoby mogące pochwalić się wyjątkowo dobrym warsztatem pisarskim. Zagraniczni autorzy w tym roku wzięli górę nad naszymi rodzimymi twórcami, jednak polski reportaż ma godnych reprezentantów. Z jednej strony wyśmienicie zaprawiony w boju korespondent wojenny, z drugiej zgłębiający świat architektury i przestrzeni młody Filip Springer, który po raz kolejny wyprzedził Wasilewskiego (w tym roku zdołał już ubiec go w staraniach o stypendium Fundacji Herodot). Wśród wyłonionych finalistów dziwi tylko nieobecność noblisty V. S. Naipaula. No cóż, widocznie nie można mieć wszystkiego.

 

Laureata nagrody poznamy 23 maja 2014 r.

A sad and capturing true story based on letters Otto received from his parents before and during WWII.

Otto is a 13-year old Austrian boy that comes to Sweden in the years that Hitler is gaining power right before WWII. Many Jewish families try to immigrate at this point, but only few succeed. Some manage to get their children out of the country, with the plan to follow them soon. Otto is one of the hundred children that get chosen by the church to temporarily live in Sweden after conversion to Christianity.

The story between the letters are filled out by the author, based on interviews and research. While the letters only show one side of the story (the letters from Otto's parents to Otto), with the exception of one letter from Otto that for some reason got returned, reading the letters is an impressive experience. You know what is going on in the background of these letters, even though the parents don't want Otto to know what's really going on and barely write about it. Together the letters form a dark silhouette of what was really happening to Otto's family.

The bit about Ingvar Kamprad (IKEA's founder) at the end was a bit of a shame, I found it didn't add much to the story of Otto's family. The thing that does make this book so worthwile is the subtle display of what it meant for countries (I'm sure this doesn't only go for Sweden) to be "neutral" during WWII. Countries closed their borders for Jews long before the war started and antisemitism wasn't exclusively present just in the German countries.

Germans from younger generations often get confronted with their country's history and get asked how they could've let this happen. Perhaps the rest of the neighbouring world wasn't so innocent either.