To jest moje pierwsze spotkanie z Saramago. Z tą książką było różnie, nie chce mówić, że się rozczarowałam, bo to była w sumie bardzo dobra książka. Tylko chyba nie dla mnie. Mam wrażenie, że trochę mnie zmęczyła. Główny bohater, skromny urzędnik Jose, pracownik Archiwum Głównego Akt Stanu Cywilnego ma nudną i monotonną pracę...tak samo wygląda jego życie. Na dodatek jest sam jak palec. Pan Jose ma jednak hobby - kolekcjonuje wycinki i wiadomości o sławnych obywatelach jego kraju. Pewnej nocy postanawia wykorzystać przejście między swoim mieszkaniem a gmachem Archiwum, by poszerzyć zebrane informacje o dokładne dane sław. Podczas wyprawy niechcący zabiera ze sobą kartę nieznajomej 36-letniej kobiety, i ten przypadek zmienia całe jego życie. Nie wiedzieć czemu, myśli o niej nie dają mu spokoju, każą mu szukać dziewczyny. Jej postać intryguje go. Postanawia zrobić wszystko, aby ją odnaleźć, posuwając się do oszustwa, a nawet włamania. Zaczyna zaniedbywać dotąd tak skrupulatnie wykonywaną pracę. Powieść obfituje w mnóstwo życiowych prawd, nie do końca wypowiedzianych, ale ukrytych w rozmowach bohaterów i przemyśleniach pana Jose. Saramango mówi w niej przede wszystkim o wielkiej potrzebie bliskości międzyludzkiej, miłości, samotności i towarzyszącej jej odbierającej chęć do działania, monotonii, o szukaniu sensu życia i odnajdywaniu go. Zaznacza również niezwykłość każdej ludzkiej jednostki, każdego szarego człowieka. Postacie drugoplanowe były podobnie jak Jose - zupełnie bezbarwne i pozbawione uczuć. Opisy Archiwum i Cmentarza przytłaczające i rozpychające się w książce. Wiem, że dla wielu osób jest bardzo ważna i przełomowa. Niemniej jednak mnie zostawiła zupełnie obojętną. Szkoda. Ale i tak godna przeczytania.

W trakcie urlopu naszło mnie, żeby przeczytać jakąś książkę o górach, wspinaniu i himalaistach. Zachęcona tytułem "Lhotse 89. Ostatnia wyprawa Jerzego Kukuczki" sięgnęłam po publikację Elżbiety i Dariusza Piętaków.
Celem Kukuczki było zdobywanie nowych dróg. Był drugim po Włochu Messnerze człowiekiem na świecie, który zdobył wszystkie położone w Himalajach i Karakorum 14 szczytów o wysokości powyżej ośmiu tysięcy metrów. Naprzeciw wielkiej sławy himalaistom, wyposażonych w ogromne pieniądze, stanął skromny, wiecznie uśmiechnięty Polak, którego jedynymi atutami była niesłychana wola walki i nieprawdopodobne umiejętności.
24 października 1989 roku podczas zdobywania południowej ściany Lhotse zginął Jerzy Kukuczka. Po trzech dekadach od tamtego smutnego wydarzenia jedna z uczestniczek wyprawy postanowiła po raz pierwszy opublikować swoje prywatne zapiski. Książka Elżbiety Piętak nie rzuca wprawdzie nowego światła na przyczyny odpadnięcia polskiego himalaisty od ściany, ale jest dobra lekturą podróżniczą, która przypadnie do gustu przede wszystkim górskim nowatorom.
Polska ekspedycja liczyła 13 osób, nie licząc Nepalczyków. Jedyną kobietą w tym gronie była właśnie Elżbieta Piętak. Reporterka miała przygotować film dokumentalny z próby przejścia ściany, która do tamtej pory pozostawała niezdobyta. Dla Kukuczki było to wielkie marzenie i chciał je urzeczywistnić. Dziennikarka notowała wszystko skrzętnie w trakcie swojego pobytu.
To wszystko składa się na bogato ilustrowaną książkę, która przybliża ostatnie wielkie wyzwanie w karierze Kukuczki. Książka to swego rodzaju pamiętnik Elżbiety Piętak z wyprawy na Lhotse. Autorka zrywa z pomnikowymi wizerunkami himalaistów i w swoich wspomnieniach skupia się na pozytywnych, jak i negatywnych cechach charakterów członków ekipy. Znajdziemy tu mnóstwo informacji na temat życia codziennego w bazie pod szczytem, które nie jest usłane różami i w głównej mierze skupia się na zabijaniu nudy.
A Kukuczki w książce jest jak na lekarstwo. Jeśli spodziewacie się po tej publikacji czegoś więcej o himalaiście z Katowic to się zawiedziecie. To bardziej książka o wyprawie pod Lhotse.
Ale i tak polecam miłośnikom gór.

Książka Elżbiety Baniewicz o Annie Dymnej była w moich planach od dawna. Wpadła w moje ręce dopiero pewnego deszczowego dnia. Szybki strzał: lektura w kilka minut od kupienia i... nie mogłam się od niej oderwać.

 

W tej biografii Baniewicz kreśli portret kobiety-aktorki, głównie teatralnej i kobiety-człowieka: przez duże "C". Poznajemy tu Annę Dymną od pokolenia jej pradziadków. Mamy jej dzieciństwo, młodość, pierwsze początki z aktorstwem, potem pierwsze ważne role, pierwszą, wielką miłość - późniejszego męża Wiesława Dymnego. Kto jednak szuka tanich sensacji, plotek, opisów życia prywatnego, ten trafił pod zły adres. To nie taka książka i nie taka osoba, bo akurat Pani Anna Dymna nie zalicza się do gwiazd-celebrytek pokazujących się na "ściankach" i odkrywających zakamarki swojej prywatności w kolorowych magazynach.

 

Autorka jej biografii wykonała bardzo wnikliwą analizę pracy aktorki, co najbardziej widać po bardzo szczegółowo przedstawionym kalendarium zawodowych osiągnięć: jej ról filmowych, teatralnych, kolejno zdobywanych nagród za osiągnięcia zawodowe oraz kalendarium emisji jej programu "Spotkajmy się".
W tekście natomiast często możemy przeczytać opisy filmowych i teatralnych postaci, które grała. Niewiele tu prywatnego życia, choć zdarzają się fragmenty, jak i rozdział poświęcony największej miłości Pani Anny - Wiesławowi Dymnemu, aczkolwiek większość książki to jej zawodowe życie oraz przyjrzenie się jej działalności charytatywnej.
Mamy tu również przytoczone listy od fanów oraz masę fotografii czarno-białych i kolorowych, zarówno aktorki, jak i fotosy z filmów i zdjęcia z desek teatru. Fotografie te cieszą oko i są miłym dodatkiem do lektury, a ich spora ilość jest na plus, zwłaszcza gdy wziąć pod uwagę, iż są one wyważone co do ilości tekstu.

 

Książkę polecam. Jej gabaryty mogą nieco przerażać, mimo to czyta się ją szybko. Ja oceniam ją jako dobrą. Nie daję wyżej, gdyż niektóre rozdziały (zwłaszcza pod koniec) mniej mnie interesowały.

 

Opinia opublikowana na moim blogu:
https://literackiepodrozebooki.blogspot.com/2021/12/dymna.html

Wielkie rozczarowanie. Obiecywałam sobie po tym albumie wiele bo dla mnie temat fascynujący. Liczyłam na jakieś ciekawe wprowadzenie, choć niewielki esej na temat symboliki drzwi i okien. Nic takiego nie ma, tylko niezbyt interesujące, zupełnie przypadkowe komentarze autorki.
Jeśli chodzi o zdjęcia do znajdzie się tu parę ciekawych "eksponatów" na niekoniecznie dobrych zdjęciach. Ale po co na przykład całostronnicowe zdjęcie grupy chłopców z podpisem "Każdy bhutański chłopiec powinien odbyć naukę w klasztorze, wtedy jest dobrym kandydatem na męża"? Po co niemała ilość portretów? Po co wielka ilość przypadkowych zdjęć niewiele mających wspólnego z tytułowymi drzwiami i oknami? W ogólnym chaosie fotograficznym naprawdę trudno jest wyłowić te perełki, które z pewnością autorka miała okazję widzieć.

Książę Mieszko I (pomiędzy 922 a 945-992) zmarł, pozostawiając po sobie dwóch synów z małżeństwa z Odą Dytrykówną (ok. 955-1023), która była córką Dytryka (?-985) – margrabiego Marchii Północnej. Pozostał też Bolesław, którego potem zwać będą Chrobrym, a nawet Wielkim (967-1025). Był on owocem małżeństwa Mieszka z Dobrawą Przemyślidką (ok. 930-977). Brak Bolesława w akcie Dagome iudex nasuwa zatem przypuszczenie, iż mógł on być przez Mieszka albo odsunięty na rzecz synów z drugiego małżeństwa, albo miał wcześniej wydzielone własne państwo, na przykład na terenie ziemi krakowskiej. Jakakolwiek była prawda, zdołał on po śmierci ojca zawładnąć całą jego spuścizną, usuwając na wygnanie Odę wraz z jej synami i oślepiając jakichś uzurpatorów, którzy być może wywodzili się z bocznej linii Piastów. Chodzi oczywiście o Przybywoja (?-ok. 995) i Odylena (?-ok. 995), którzy jawnie opowiedzieli się po stronie macochy Bolesława.  

 

Bolesław odziedziczył państwo, które miało dobrze ułożone relacje z cesarstwem, zapoczątkowane zapewne w Rzymie zabiegi o polską prowincję kościelną i prawdopodobnie również o koronę królewską, jak również korzystnie zapowiadające się stosunki ze Skandynawią, którym drogę utorowało małżeństwo córki Mieszka I i rodzonej siostry Bolesława – Świętosławy (ok. 972-po 1016) – z Erykiem Zwycięskim (ok. 945-995), królem Szwecji i Danii, natomiast po jego śmierci wydanej za Swena Widłobrodego (ok. 960-1014), króla duńskiego. Korzystnie układały się relacje z Węgrami za sprawą małżeństwa siostry Mieszka I – Adelajdy (?)* – z twórcą państwa węgierskiego księciem Gejzą (ok. 949-997). Z drugiej strony zaognione zapewne zostały stosunki z Czechami po niedawnej wojnie, a być może również relacje z Rusią, która w 981 roku zagarnęła Przemyśl z tak zwanymi grodami czerwieńskimi.

 

 

 

Przeczytaj całość