Jeśli macie ochotę na lekturę czegoś lekkiego i odprężającego – to nie jest odpowiednia książka! A może i jest? Sama już nie wiem. Jest skomplikowania, momentami zbyt zagmatwana, ale po przeczytaniu jej całej nie wiem do końca, czy określenie „lekka” jest idealnym określeniem, czy totalnym przeciwieństwem.
Życie jest do jakiegoś stopnia długą rozmową ze swoim przyszłym ja o tym, w jaki dokładnie sposób zawiedziesz się na sobie podczas nadchodzących lat.
Chwycił mnie sam tytuł i wysokie noty. Sądziłam, że będzie to humorystyczna opowieść o... właściwie to sama nie wiem o czym. Ale nastawiałam się na coś, co opluję ze śmiechu nie raz i nie dwa razy, rozluźnię się do granic możliwości i tak odprężona złapie za podręcznik do fizyki kwantowej. Tymczasem ta „lekka” książka kosiła mój mózg jak kombajn i wciskała do niego rzeczy, których nawet nie potrafię opisać. O dziwo te uczucia są dla mnie jak najbardziej pozytywne.
Notatka na dziś:
Zanim otworzysz książkę, dowiedz się o czym jest. Albo może być. Albo cokolwiek.
- By pokazać nieco dokładniej obraz owego myślowego kombajnu, posłużę się cytatami:
Coś oczywiście oczywistego:
Piszę, choć – ściśle mówiąc – używam konitywno-wizualnie-ruchowo-dźwiękowego wrażliwego modułu nagrywającego TM-31, który działa, jak nietrudno zgadnąć, jednocześnie śledząc aktywność układu nerwowego użytkownika,jego głos, ruchy palców, ruchy źrenic, skurcze mięśni twarzy.
Racja, nietrudno było zgadnąć.
- Coś logistycznie super logicznego:
I takim sposobem czytam teraz tę książkę i jednocześnie w akcie czytania przy pomocy TAMMY i NATO stwarzam jej kopię, w istocie: generuję jej nową wersję, która jest natychmiast zapisywana w bankach pamięci TAMMY. Robiąc to, przekształcam tę książkę we własną. Na nowo zapisuję tekst, który już istnieje w przyszłości, wydaję na świat książkę, którą kiedyś napiszę. Przepisuję książkę, której w pewnym sensie jeszcze nie napisałem, którą w innym sensie zawsze pisałem, w jeszcze innym – właśnie piszę, a w jeszcze innym – której nie napiszę nigdy.
*) NATO – narzędzie analizy treściowej obiektu
Tak, zgadza się. Książka traktuje o podróżach w czasie. Tylko, że owe podróże nie są takimi podróżami, do jakich zwykła ludzka istota przywykła. Jak w ogóle można tu mówić o przywyknięciu do podróży w czasie? Otóż we wszechświecie fantastycznonaukowym – można. Okazuje się, że tutaj każdy może mieć swój wehikuł czasu i jest to normalne. W naszej rzeczywistości każdy może mieć swój telefon komórkowy i to też jest normalne. A więc możesz kupić sobie swój osobisty wehikuł i zatopić się w pętli danego zdarzenia, jak choćby godzinnej pętli, w której gotujesz obiad swojemu synowi. Jednak nie tyle synowi ile jego holograficznemu obrazowi. Możesz z nim porozmawiać, odgrywając w kółko to samo godzinne zdarzenie. Jak odczuwa to osoba będąca w takiej pętli? Moim skromnym zdaniem jest to coś niebywale tragicznego, przeżywać w kółko jedno i to samo. Bez przerwy. Przez wieczność. Ale nie ma tego złego, bo pcieszające jest to, że z takiej pętli można się wydostać, można ją wyłączyć. O tym, jak to zrobić, jak to się dzieje i w ogóle o co w tym chodzi, można przeczytać właśnie w tej niezmiernie przejrzystej książce.
Książka, podobnie jak pojęcie teraźniejszości, jest fikcją. Co nie znaczy, że nie jest prawdziwa.
Autor nazwał głównego bohatera swoim własnym imieniem i nazwiskiem. Lubię myśleć, że to oznacza jedną z dwóch opcji:
A. Mocno utożsamia się z bohaterem
B. Historia jest totalnie autentyczna
Przyznaję, że punkt B podoba mi się niezmiernie. Tworzy z tej książki faktyczny poradnik, a nie kolejną powieść SF.
Należy tutaj dodać, że wiarygodność jest książki dopełniają występujące w niej rzeczy dla nas realne: firma Apple, wspominanie Gwiezdnych Wojen czy Star Treka, można nawet natknąc się na Le Guin. I jak tu nie uwierzyć w prawdziwe istnienie fantastycznonaukowego wszechświata?
A więc Charles Yu jest serwisantem wehikułów czasu, co wygląda na super ciekawe zajęcie, niezwykle prestiżowe i jeszcze lepiej płatne. Prawda okazuje się zgoła inna... Zarabia marne grosze, a jego posada jest mało doceniania i imponująca. Mimo to jego życie przepełnone jest problemami, jakie przezywa każdy człowiek. Nie ma znaczenia, gdzie i kiedy przebywa, czy jest to wehikuł czasu, czy w biurze, czy w fotelu – wszędzie może dopaść tęsknota za matką, nagłe zrozumienie przeszłości, chęć naprawy błędów, innego obrotu spraw. Charles Yu próbuje przekazać, że życie w „naszym” świecie i w tym fantastycznonaukowym tak naprawdę polega dokładnie na tym samym – wszyscy jesteśmy ludźmi i jak ludzie czujemy. To się liczy, a reszta to tylko alterntywy zdarzeń, miejsc, czasów.
A w ogóle to mniej więcej w połowie książki okazuje się, że Jak przeżyć w fantastycznonaukowym wszechświecie nie jest tytułem tej książki. To tytuł książki, o której jest ta książka. No właśnie. Pogmatwane. I cała książka jest taka... pogmatwana.
(spoiler show)