Czas nadrobić zaległości związane z nagrodami literackimi.

3 lutego Magazyn Literacki Książki już po raz 13 wręczył nagrody za najlepsze książki wydane w minionym roku. Perełkami roku 2014 okazały się być:

„Dzieje Polski. Tom I - do 1202 r.” prof. Andrzej Nowak (Biały Kruk)
„Śpiewaj ogrody” Paweł Huelle (Znak)
„Przemyślny szlachcic Don Kichot z Manczy” Cervantes w tłum. Wojciecha Charchalisa (Rebis)
„Dzienniki 1825-1875” Hans Christian Andersen w tłum. Bogusławy Sochańskiej (Media Rodzina)
„Oriana Fallaci. Portret kobiety” Cristina de Stefano, w tłum. Aliny Pawłowskiej-Zampino (Sonia Draga).

Wydawcą roku został Prószyński Media (za kreowanie rynkowych mód i aktywność w zakresie promocji czytelnictwa), wydarzeniem okrzyknięto serię „Skarby sztuki” wydawnictwa Arkady, natomiast człowiekiem roku został Tadeusz Zysk.

Nagrody przyznawane są w dość interesujący sposób. Co miesiąc zespół redakcyjny magazynu typuje cztery najlepsze książki miesiąca, z których następnie zostaje wyłonione tych pięć najlepszych. Warto przy tym dodać, że wybory te są niekiedy dość zaskakujące, a nawet dyskusyjne, wystarczy przypomnieć sobie ubiegłoroczną nagrodę specjalną dla książki „Oburzeni” oraz podejrzaną sympatię do wydawnictwa Biały Kruk.

Taka jest zdanie szanownych redaktorów. A czy pokrywa się z nim opinia konsumentów?

O tym powie nam lista laureatów Bestsellerów Empiku 2014. Jak można się domyśleć, w tym plebiscycie głosowali czytelnicy, którzy oddawali głosy na wybrane pozycje poprzez ich zakup. Jak prezentuje się nasz gust? Oto lista wyróżnionych pozycji:

Literatura dla dzieci: „Dziennik cwaniaczka. Zezowate szczęście” Jeff Kinney (Nasza księgarnia)
Poradnik: „Bóg nigdy nie umiera” Regina Brett (Insignis)
Literatura faktu: „Masa o kobietach polskiej mafii” Artur Górski (Prószyński i S-ka)
Poezja: „Czarna piosenka” Wisława Szymborska (Znak)
Literatura obca: „Gwiazd naszych wina” John Green (Bukowy Las)
Literatura polska: „Gniew” Zygmunt Miłoszewski (W.A.B.)
Nagroda specjalna: „Zniszcz ten dziennik” Keri Smith (K.E. Liber)

Wnioski? No cóż, dalej czytamy to, co modne, choć nie jest wcale tak źle. W końcu Miłoszewski może i pisze książki popularne, jednak udaje mu się nie wpaść w kuszącą otchłań kiczu i tandety. Cieszy fakt mnie również fakt, że „Gwiazd naszych wina” wyprzedziła serię E. L. James. Owszem, jest to naiwna i ckliwa powieść dla młodzieży, ale lepsze to, niż mało wyszukane romanse erotyczne. Jeśli chodzi o poezję, to nikogo nie powinien dziwić wybór czytelników. Jeśli już sięgamy po poezję, to tylko po taką, której a) autorem jest osoba bardzo dobrze znana, b) tytuł wszedł na rynek z rozdmuchaną akcją promocyjną. W lekką konsternację może wprowadzać przyznanie nagrody specjalnej książce, która książką nie jest, ale to już zagadnienie na oddzielny wpis.

Tyle o wręczonych nagrodach. Tymczasem wielkimi krokami zbliża się 3 marca, dzień w którym poznamy nominowanych do Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. Niecierpliwi mogą zapoznać się z listą pozycji zgłoszonych przez wydawnictwa. Znajdziemy tam reportaże autorstwa m.in. laureatki ubiegłorocznej edycji nagrody Elizabeth Åsbrink (wówczas za "W Lesie Wiedeńskim wciąż szumią drzewa"), Joanny Bator, Barbary Demick, Swietłany Aleksijewicz, Magdaleny Grzebałkowskiej, Aleksandry Gumowskiej, Jacka Hugo-Badera, Grażyny Jagielskiej, Krzysztofa Vargi, czy Łukasza Orbitowskiego. Lista dostępna tutaj.

W środę, 29 stycznia, poznaliśmy zwycięzców tegorocznej edycji nagród przyznawanych przez „Magazyn Literacki KSIĄŻKI”.  Już po raz dwunasty zespół redakcyjny magazynu wybrał Książki Roku.

Jak sama nazwa wskazuje, zamiast skupiać się na jednej, pozycji najlepszej z najlepszych, w tym wypadku dyplomatycznie wskazanych zostaje kilka książek, które sobie na ten tytuł zasłużyły. W jaki sposób zostaje dokonany ten wybór? Pozwolę sobie zacytować informację zamieszczoną na stronie rynek-książki.pl:

 

Co miesiąc zespół redakcyjny pod przewodnictwem Krzysztofa Masłonia wybiera cztery tytuły, które zasługują na szczególną uwagę czytelnika ze względu na swoje wartości poznawcze, literackie czy artystyczne. Wyróżnione pozycje otrzymują tytuł KSIĄŻKI MIESIĄCA. W ten sposób przez cały rok powstaje lista 48 tytułów. Spośród KSIĄŻEK MIESIĄCA zostaje wybranych sześć najważniejszych tytułów, które otrzymują tytuł KSIĄŻEK ROKU.

Kto zalicza się do grona tych szczęśliwców?

Wydawnictwo Biały Kruk za Wielką księgę patriotów polskich (kategoria „historia”)

Społeczny Instytut Wydawniczy Znak za Ostatnie rozdanie Wiesława Myśliwskiego (kategoria „proza polska”)

Wydawnictwo Zysk i S-ka za Legion Elżbiety Cherezińskiej (kategoria „proza polska”)

Wydawnictwo W.A.B. za Ludzką rzecz Pawła Potoroczyna (kategoria „proza polska”)

Dom Wydawniczy Rebis za Obłęd `44 Piotra Zychowicza (kategoria „publicystyka historyczna”)

Wydawnictwo Agora i Świat Książki za Za żelazną kurtyną Anne Applebaum (kategoria „historia”)

Tak, w tym przypadku nagradzane zostają wydawnictwa, a nie autorzy. Trzeba przyznać, że z wyjątkiem pana Wiesława Myśliwskiego (oraz ewentualnie Pawła Potoroczyna), decyzje redakcji są odrobinę zaskakujące. Trochę uderza brak wśród nagrodzonych pozycji tak popularnej ostatnio i chyba stojącej na nie najgorszym poziomi formy reportażu.

Wydawcą roku zostało Wydawnictwo G+J Książki (teraz Burda Książki), natomiast za wydarzenie ubiegłego roku uznano zainicjowaną przez wydawnictwo Egmont Polska akcję „Czytam sobie”.

Nagroda specjalna za Najlepszą Publicystykę powędrowała w ręce wydawnictwa Biały Kruk za publikację Oburzeni. Biorąc pod uwagę istotę tytułowego ruchu, jego ścisłe powiązania ze światem polityki oraz tą częścią kościoła reprezentowaną przez księdza Rydzyka, wybór ten wydaje się być nieco kontrowersyjny. Niezbyt przekonująco brzmi również uzasadnienie tego wyboru przedstawione przez redaktora naczelnego miesięcznika Piotra Dobrołęckiego:

Autorzy tekstów zawartych w książce „odsłaniają mechanizmy funkcjonowania systemu, który jest swoistym mikstem epoki PRL z demokracją, wolnego rynku z gospodarką mafijną, wolności ze swawolą, kultury z dehumanizacją życia. Wypowiadają się na tych łamach, nieraz bardzo błyskotliwie, ludzie o dużej wiedzy, wybitni myśliciele, doświadczeni działacze – wszyscy mocno zatroskani. Profesorowie, politycy, hierarchowie, ludzie kultury, dziennikarze, autorzy książek – wszyscy poważnie zaniepokojeni. Sędziwy kardynał, artysta fotografik, międzynarodowy wykładowca, wybitny biblista, słynny zakonnik, młody naukowiec, ciemiężony parlamentarzysta, niezależny przedsiębiorca, bezkompromisowa reporterka, kandydat na premiera i były premier, odważny i rozważny biskup, dociekliwy recenzent – wszyscy chcą pomóc. A pomoc w tym przypadku oznacza stanowczą niezgodę na zło.

 

Oczywiście istnieje prawdopodobieństwo, że jest to faktycznie książka dobra. Niewielkie, ale zawsze.

Wydawnictwa Nasza Księgarnia oraz Prószyński Media otrzymały z kolei Nagrody miesięcznika „Notes Wydawniczy”.

Więcej informacji dotyczących tego wydarzenia można znaleźć tutaj.