Do tej pory nie powiedziałem chyba jednego dobrego słowa na temat czcionek bezszeryfowych w czytnikach. W każdym razie tego nie pamiętam. Namiętnie natomiast korzystam z czcionek szeryfowych już od czasów pierwszego mojego czytnika. Ten czytnik to Kindle 3 Keyboard, a czcionka to Caecilia. Do czcionek bezszeryfowych jakoś nie mogłem się przekonać nawet czytając na urządzeniach o niższej rozdzielczości ekranu. Aż do teraz.

Atkinson Hyperlegible już od dłuższego czasu jest w czytnikach Tolino

Na chwilę jednak cofnijmy się do wiosny 2023 roku. Pisałem wtedy z żalem o wycofywaniu się producentów czytników z używania ładnych, ale płatnych krojów czcionek (wpis: „Koniec czcionki Caecilia w czytnikach?”). Podawałem przykład Bookeena i Kobo, które zrezygnowały m.in. z Caecilii w swoich urządzeniach. Trochę to przykre, bo gdzie jak nie w czytnikach powinny być ładne czcionki? Choć oczywiście nie każdemu podoba się to samo i może tu trochę za bardzo dramatyzuję. W każdym razie mam listę czcionek, które w nowym czytniku sobie instaluję (jeśli jest taka opcja) i od razu mi lepiej...

Ostatnio przyglądnąłem się liście czcionek, jakie oferuje Rakuten Kobo w czytnikach marki Kobo i Tolino. Jakież było moje zdziwienie, gdy po testowym wybraniu pierwszej z brzegu czcionki bezszeryfowej, zwyczajnie zacząłem z niej korzystać. Wcześniej jakoś do mnie ta czcionka „nie dotarła”, choć widziałem ją parę lat temu w którymś czytniku Tolino. Co prawda korzystam z niej teraz nie na żadnym nowym Kobo czy Tolino, tylko na czytniku o mniejszej rozdzielczości ekranu. I czcionka Atkinson Hyperlegible okazała się lekarstwem na lekko postrzępione brzegi czcionki szeryfowej.

Główne cechy czcionki Atkinson Hyperlegible (źródło: www.brailleinstitute.org)

Atkinson Hyperlegible to czcionka dostępna bezpłatnie zarówno do zastosowań domowych jak i komercyjnych. To by trochę tłumaczyło, dlaczego znalazła się w czytnikach wspomnianych wyżej marek czytników. Ale nie będę marudził, bo zwyczajnie mi się ona podoba. Czcionkę można pobrać ze strony amerykańskiego Instytutu Braille'a. Nazwana została na cześć założyciela tej instytucji w Stanach Zjednoczonych. Opracowano ją pięć lat temu i udostępniono aby pomóc osobom niedowidzącym. Założenia stojące u podstaw projektu przedstawione są następująco:

- zróżnicowanie znaków pisarskich aby łatwiej je było od siebie odróżnić;

- szczególne zwrócenie uwagi na litery o podobnym kształcie w pionie czy poziomie;

- duże światło wewnątrz liter;

- lepiej zaakcentowane zakończenia liter;

- zaokrąglone kształty.

Udostępnione archiwum Atkinson-Hyperlegible-Font-Print-and-Web-2020-0514.zip zawiera m.in. pliki w formacie TTF i OTF. Jeśli nasz czytnik akceptuje samodzielne wgrywanie czcionek, któryś z tych formatów powinien zadziałać. W moim przypadku wgranie plików TTF spowodowało w aplikacji xReader wyświetlanie pustych stron. Natomiast pliki OTF sprawdzają się dobrze. Jeśli lubicie korzystać z czcionek bezszeryfowych, warto spróbować. Jeśli zaś (tak jak ja) czcionek bezszeryfowych nie lubicie, może dajcie szansę krojowi Atkinson Hyperlegible.

Jak zainstalować własne czcionki w czytniku książek:

- w czytnikach PocketBook pliki należy wgrać do istniejącego katalogu system/fonts;

- w androidowych tabletach np. PocketBook, Bigme, Onyx Boox pliki należy wgrać do katalogu xReader/fonts lub fonts;

- w czytnikach Kobo Atkinson Hyperlegible już jest, a w starszych modelach pliki należy wgrać do katalogu fonts;

- w nowszych czytnikach Tolino Atkinson Hyperlegible już jest, a w starszych modelach pliki należy wgrać do katalogu fonts;

- w czytnikach Kindle pliki należy wgrać do katalogu fonts.

Oficjalna strona amerykańskiego Instytutu Braille'a, z której można pobrać czcionkę Atkinson Hyperlegible: https://www.brailleinstitute.org/freefont/

Czytnik marki Bookeen, Kobo i Kindle łączy(ła) jedna rzecz. Do niedawna miały one domyślnie zainstalowaną bardzo ładną czcionkę – Caecilię. Zdaję sobie oczywiście sprawę, że ocena danego kroju czcionki to między innymi kwestia gustu, ale mi się ona zwyczajnie podoba. No i nie bez znaczenia pozostaje fakt, że dobrze się wyświetla na ekranach z papieru elektronicznego. Kiedy mogę, używam głównie tego właśnie kroju. Tak jest od czasu zakupu mojego pierwszego czytnika, czyli Kindle 3 Keyboard.

Caecilia na ekranie czytnika Kobo Aura ONE

Niestety, z bliżej nieokreślonych powodów, po cichutku jest ona usuwana z czytników, a producenci nawet w zamian nie zapewniają nic na podobnym poziomie. Najpierw taki krok wykonała francuska firma Bookeen. Ostatnia aktualizacja oprogramowania czytników tej marki wprowadziła w zasadzie jedną zmianę – usunięcie Caecilii. To jeszcze jakoś zrozumiałem, bo odbyło się to w czasie ogłoszenia upadłości Bookeena i późniejszego przejęcia firmy przez Vivlio. Spodziewam się, że było to cięcie kosztów na opłatach licencyjnych.

Większym zaskoczeniem było dla mnie to, że podobny krok wykonał także Rakuten Kobo. Najnowszy czytnik tej marki – Kobo Clara 2E zwyczajnie nie ma Caecilii zainstalowanej już „od nowości”. A do tej pory była ona obecna w czytnikach Kobo odkąd pamiętam, czyli od recenzji mojego pierwszego czytnika marki Kobo - Kobo Mini, w 2013 roku. Sprawdziłem też, jak to jest w modelu Kobo Aura ONE. Tam Caecilia jest wciąż obecna, choć i Aura ONE i Clara 2E mają zainstalowaną tę samą wersję oprogramowania wewnętrznego (4.35.20400 z 8 grudnia 2022 r.).

Caecilia jest wciąż obecna w czytniku Kobo Aura ONE (ekran po prawej), ale w najnowszym modelu Kobo Clara 2E tego kroju zabrakło (ekran po lewej)

Na placu boju pozostają więc czytniki Kindle. W nich wciąż znajdziemy krój Caecilia lub Caecilia Condensed. Jeden i drugi cieszy moje oko. I oby tak pozostało...

Co w zamian?

Czytniki Bookeen zniknęły z rynku i raczej nowych nie będzie, więc może to nie jest wielki problem w przypadku tej marki. Tu sprawa jest zamknięta. Gorzej w przypadku kolejnych premier Kobo. Kwestia, czy w nowych czytnikach tej marki nie będzie już Caecilii pozostaje otwarta. Sugeruję więc korzystanie z udanego kroju Kobo Nickel lub wgrywanie własnych czcionek.

W sieci jest wiele serwisów, w których udostępniona jest bezpłatna wersja Caecilii w formacie TTF. Trudno mi ocenić ich jakość i legalność, więc nie podaję żadnego konkretnego. Większość czytników umożliwia korzystanie z wgranych samodzielnie czcionek. Tak też zrobiłem w przypadku Clary 2E. W czytnikach Kobo pliki *.TTF należy umieścić w katalogu „fonts” i ewentualnie zrestartować czytnik.

Czy mogę coś polecić w zamian? Całkiem niezła jest amazonowa czcionka Bookerly (więcej we wpisie „Bookerly - nowa czcionka udostępniona przez Amazon do wyświetlania e-booków”). Tym bardziej, że bezpłatnie można ją pobrać z oficjalnej strony Amazonu i używać w swoim czytniku. Czasami korzystam także z Rockwell MT, Sanchez czy Bitter.

Podsumowanie

Komu to przeszkadzało, że była Caecilia? Czy tylko księgowym? Hmmm...

 The challenge for today was 

Share a book cover where illustrations are part of the typography of the title

I chose The Sinister Sweetness of Splendid Academy by Nikki Loftin.

My stats as of today:

# of Books Read: 0

# of Pages Read: 340

Currently Reading:

The Doom Machine by Mark Teague

The Handmaids Tale by Margaret Atwood

If you are interested in participating, you can still sign up today!

This challenge says to share a bookcover where illustrations are part of the typography, clearly not just a downloaded font.  

I got tired of scrolling through bookcovers so settled on Cork Dork: A Wine-Fueled Adventure Among the Obsessive Sommeliers, Big Bottle Hunters, and Rogue Scientists Who Taught Me to Live for Taste - Bianca Bosker