Wszystkie modele czytników Rakuten Kobo (poza Kobo Mini) otrzymały ważną aktualizację oprogramowania wewnętrznego. Zdecydowanie warto ją zainstalować przynajmniej z dwóch powodów.

Tym razem na czytnikach Kobo obecne są dwie różne wersje oprogramowania wewnętrznego. Do tej pory numeracja była wspólna dla wszystkich modeli. Jednak ostatnio wypuszczone na rynek czytniki (Kobo Clara BW, Kobo Clara Colour i Kobo Libra Colour) mają firmware oznaczone numerem 4.39.23027, zaś wcześniejsze modele 4.38.23038 (więcej na temat nowych czytników Kobo w tekście „Zapowiedź: Dwa nowe czytniki Kobo z kolorowymi ekranami” oraz „Zapowiedź: Nowy czytnik Kobo Clara BW z ekranem Carta 1300”). Aktualizacja jest datowana na 20 VI 2024 r. Tu uwaga, można firmware oznaczone jako „Mark 4” użyć do aktualizacji Kobo Mini, ale to już zupełnie na własną odpowiedzialność. W każdym razie w obydwu wersjach oprogramowania wewnętrznego pojawiły się dwie takie same ważne nowości, dla których warto zaktualizować czytnik.

Najważniejsza jest poprawka, która ma naprawić pojawiające się błędy polegające na uszkodzeniu pliku bazy danych czytnika. Następowało to niekiedy podczas podłączania i odłączania czytnika od komputera przy użyciu kabla USB. Szczególnie jeśli użytkownik nie korzystał z tzw. bezpiecznego wysuwania/odłączania/odmontowania sprzętu. Mogło to skutkować koniecznością przywracania ustawień fabrycznych. Bieżąca poprawka ma usuwać ten problem ale i tak sugeruję zawsze odłączanie czytnika po przeprowadzeniu „bezpiecznego wysuwania” z systemu operacyjnego komputera.

Strona pliku PDF często jest nieczytelna na małym ekranie czytnika (ekran po lewej), ale zwykle pomaga przejście w tryb poziomy (ekran po prawej). Niestety części strony wtedy na ekranie nie widać

Druga ważna nowość dotyczy obsługi plików PDF. Uzupełniono w ten sposób jeden z bardzo istotnych braków w funkcjonalności czytników Kobo. Do tej pory czytanie e-booków w formacie PDF na wspomnianych urządzeniach było bardzo uciążliwe. Jeśli użytkownik powiększył stronę z tekstem, to następnie musiał ręcznie przesuwać po ekranie obraz, aby doczytywać to co na niej było, a nie mieściło się na jednym ekranie. Czytniki Kobo nie miały tak podstawowej opcji, jak domyślne pokazywanie za dużej strony kawałek po kawałku. To w zasadzie uniemożliwiało płynne czytanie dokumentu, którego strona nie mieściła się na jednym ekranie.

Teraz czytniki Kobo potrafią wyświetlać stronę pliku PDF kawałek po kawałku. Gdy nie mieści się ona na jednym ekranie (ekran u góry) wtedy po przejściu do następnej strony, wyświetlana jest dalsza część tej samej strony (ekran na dole)

Teraz problem z wyświetlaniem plików PDF został poprawiony. Można na przykład obrócić orientację dokumentu do trybu poziomego i wtedy strona zostanie rozciągnięta na szerokość ekranu. Dolna część strony, która przy takim widoku nie mieści się na ekranie, zostanie wyświetlona po przejściu do nowej strony. To teraz jeszcze czekamy na dodanie innych przydatnych opcji jak obcinanie marginesów i tryb kolumnowy...

Informacja o wersji oprogramowania wewnętrznego znajduje się w zakładce "Więcej"

Aktualizacja oprogramowania wewnętrznego czytników Rakuten Kobo

Jeśli nasz czytnik podłączony do wi-fi nie pobiera samodzielnie aktualizacji (OTA), można ją wykonać samodzielnie przy użyciu pliku instalacyjnego. W tym celu należy:

- naładować baterię czytnika;

- pobrać właściwy dla danego modelu czytnika plik instalacyjny (np. ze strony https://pgaskin.net/KoboStuff/kobofirmware.html korzystając z przycisku „Download”);

- rozpakować pobrane archiwum na dysku komputera;

- wypakowane pliki (katalog „upgrade” wraz z zawartością, plik KoboRoot.tgz oraz manifest.md5sum) skopiować przez kabel USB do katalogu „.kobo”w pamięci czytnika;

- wysunąć bezpiecznie urządzenie;

- poczekać kilka sekund na automagiczne rozpoczęcie aktualizacji.

Po procedurze instalacyjnej, czytnik powinien mieć najnowszą wersję oprogramowania. Można to sprawdzić w menu „Więcej” – Ustawienia/Informacje o urządzeniu/Wersja oprogramowania.

Czytniki Rakuten Kobo rzadko bywają przeceniane, a jeszcze rzadziej w Polsce. W europejskich sklepach Kobo obecnie obniżono ceny kilku modeli urządzeń tej marki, za wyjątkiem polskiego oddziału. Nie zawiódł jednak krajowy dystrybutor i przynajmniej Kobo Clara BW można teraz kupić u nas taniej o 85 PLN, czyli za 534 PLN.

Czytnik Kobo Clara BW przeceniony na 534 PLN (źródło: czytio.pl)

Czytnik Kobo Clara BW to jeden z trzech najnowszych czytników rodziny Kobo. Trafił na rynek w maju 2024 roku (wpis: „Zapowiedź: Nowy czytnik Kobo Clara BW z ekranem Carta 1300”). Zastąpił modele Kobo Clara HD i Kobo Clara 2E, ten drugi recenzowałem rok temu. Chętnych do zakupu czytnika marki Kobo zachęcam do zapoznania się z tekstem, ponieważ interfejs oraz większość funkcji urządzeń tej marki są wspólne. Podobnie jest w przypadku Clary 2E i Clary BW – pod kątem funkcjonalności są w zasadzie identyczne. Wpis można przeczytać tutaj: „Recenzja: E jak EKOLOGICZNY – czytnik Kobo Clara 2E”.

Co nowego znalazło się w Clarze BW? Przede wszystkim ekran najnowszej generacji E-Ink Carta 1300, który ma zapewniać (w porównaniu do poprzednika) trochę lepszy kontrast i prędkość działania. Opinie po testach przeprowadzonych przez recenzentów nie potwierdzają lepszej jakości obrazu. Ale faktycznie, szybkość działania nowego ekranu jest trochę lepsza. Z niekorzystnych zmian, to w nowej wersji oprogramowania wewnętrznego nie znajdziemy już bardzo sympatycznej opcji, jaką były wirtualne „nagrody” za czytanie.

Kobo Clara BW to podstawowy czytnik z czarno-białym dotykowym ekranem o przekątnej sześciu cali i najwyższej dostępnej rozdzielczości 300 ppi. Urządzenie jest dość lekkie, waży 174 gramy. Ekran w trudnych warunkach oświetleniowych można doświetlić. Clara BW ma wbudowane oświetlenie o regulowanej temperaturze barwowej. Czytnik jest wodoodporny. 16 GB pamięci wewnętrznej powinno na długo zapewnić wystarczającą ilość miejsca na e-booki. Można je kupować (w tym także polskojęzyczne) w firmowym sklepie, który jest zintegrowany z czytnikiem (trzeba się zalogować na konto użytkownika podczas uruchamiania czytnika). Samodzielnie zakupione pliki EPUB lub MOBI także będą obsługiwane (trzeba je samodzielnie wgrać przez kabel USB-C). Menu czytnika jest spolszczone. Czytniki Kobo nie działają z polskimi wypożyczalniami e-booków - Legimi i Empik Go.

Ogólnie polecam czytniki marki Kobo, ze względu na ich przyjazność, m.in. trwałość, dobrą jakość wykonania, duże możliwości modyfikacji wyświetlanego tekstu oraz jakość ekranu. Promocja w sklepie polskiego dystrybutora kończy się w niedzielę 30 VI 2024 r. Czytnik można kupić tutaj: za 534 PLN.

W ostatnich dniach ostatecznie zniknęły z oferty producentów dwa bardzo dobre czytniki – Kindle Oasis 3 i Kobo Libra 2. Czy można znaleźć ich zastępniki?

Kindle Oasis 3 widnieje na stronie polskiego Amazonu, ale nie ma wyświetlonej ceny (źródło: amazon.pl)

Kindle Oasis 3 miał kilka cech czytnika, za który można zapłacić więcej niż zazwyczaj. Był to moim zdaniem najlepszy czytnik w bieżącej (do niedawna) ofercie Amazonu. Proszę nie mylić z najlepszym w ogóle, czyli z Kindle Voyage. Kindle Oasis 3 cechował się m.in. bardzo dobrym ekranem o przekątnej siedmiu cali, trudną do rozebrania, ale sprawiającą bardzo solidne wrażenie metalową obudową z płaskim frontem. No i co bardzo ważne, jako jedyny Kindle w ofercie miał wygodne fizyczne przyciski zmiany stron. Choć przez wiele lat obecności na rynku (od czerwca 2019 roku) jego cena się nie zmieniała, to wciąż uważany był za drogie urządzenie. Obecnie nie ma go już w ofercie polskiego Amazonu, a chwilę wcześniej zniknął z oferty innych oddziałów.

Co zaproponował producent w zastępstwie? Ano nic. Oferta czytników Kindle obejmuje obecnie podstawowy Kindle 11 z ekranem o przekątnej sześciu cali. Drugim modelem jest Kindle Paperwhite 5, który ma bardzo szybki ekran o podobnej przekątnej (6,8 cala). Jednak brakuje mu fizycznych przycisków zmiany stron. No i trzeci, Kindle Scribe, jest urządzeniem raczej dużym (ekran 10,2 cala o rozdzielczości 300 ppi), więc trudno w nim widzieć zastępnik Kindle Oasis 3. W ofercie Amazonu zieje więc całkiem spora dziura po wycofaniu ostatniego Oasisa.

Czytnik Kobo Libra 2 na oficjalnej stronie Rakuten Kobo jest oznaczony jako wyprzedany (źródło: kobobooks.com)

Podobnie postąpił Rakuten Kobo wycofując model Kobo Libra 2. I znowu, jak w przypadku Kindle Oasis 3, był to najlepszy w ostatnich czasach czytnik z rodziny Kobo. Także miał bardzo ładny ekran o przekątnej siedmiu cali (E-Ink Carta 1200), był wyposażony w całkiem wygodne przyciski zmiany stron. Był obecny na rynku od 2021 roku, więc miał także USB-C, czego brak zarzucano ostatnio Oasisowi 3. Dla niektórych użytkowników wadą tego modelu była plastikowa obudowa, która niekoniecznie kojarzyła się z droższymi, wartymi większego wydatku urządzeniami. Choć ja tak nie uważam.

Co zaproponował producent w zastępstwie? Najwyraźniej ma to być Kobo Libra Colour, który wszedł niedawno na rynek. Ale czy aby na pewno? Otóż nie. Nowa Libra z kolorowym ekranem ma jedną niezaprzeczalną zaletę – kolorowy ekran i jedną niezaprzeczalną wadę – brak wyrazistego czarno-białego ekranu. O ile ekran typu Kaleido 3 zastosowany w Kobo Libra Colour jest obecnie najlepszym co czytniki mogą kolorowego zaproponować, to wciąż ma on wyraźnie mniejszy kontrast w porównaniu do poprzednika (Carta 1200). Podczas czytania na kolorowym ekranie trzeba mieć albo bardzo dobre (słoneczne na przykład) światło zewnętrzne, albo korzystać z wbudowanego oświetlenia. Bez tego ekran wygląda szaro i kontrast jest słabszy od tego, co było w Kobo Libra 2. Jeśli więc ktoś lubi czytać ciesząc się czernią tekstu bez włączonego oświetlenia, to Libra Colour nie jest najlepszym wyborem. Nowością w ofercie Kobo jest model Clara BW z czarno-białym ekranem (E-Ink Carta 1300), ale ma on mniejszą przekątną – sześć cali. Brakuje tu też fizycznych przycisków zmiany stron. Kolejny większy model to Kobo Sage z ekranem o przekątnej 8 cali. Ten czytnik ma problem z baterią i równomiernością rozprowadzania oświetlenia, więc nie jest tak udany jak Libra 2. No i największy w ofercie producenta Kobo Elipsa 2E to co prawda udane połączenie czytnika z notatnikiem, ale przy przekątnej ekranu 10,3 cala i braku fizycznych przycisków zmiany stron, trudno go uznać za zastępnika Libry 2.

PocketBook Era

Zatem co pozostaje osobom poszukującym czegoś trochę większego niż „standardowe” sześć cali? Wybór nie jest zbyt duży. Jednym z naturalnych kandydatów jest PocketBook Era. Producent co prawda wprowadził ostatnio na rynek model Era Color, ale na szczęście nie zrezygnowano jednocześnie z czarno-białego odpowiednika - PocketBook Era (choć zniknęła wersja z 64 GB pamięci, to wciąż dostępna jest z 16 GB). To model z ekranem E-Ink Carta 1200 o przekątnej siedmiu cali i rozdzielczością 300 ppi, regulowaną temperaturą barwową oświetlenia i fizycznymi przyciskami zmiany stron. Solidna obudowa powoduje, że PocketBook jest cięższy zarówno od Kindle Oasis 3 jak i Kobo Libry 2, ale 228 gramów to wciąż całkiem akceptowalna masa. PocketBook Era ustępuje także wspomnianym wyżej „emerytom” pod względem szybkości działania. Co jest jednak ważne, znacznie lepiej radzi sobie z obsługą polskich wypożyczalni e-booków – Legimi i Empik Go. Ta ostatnia zyskała nawet kilka miesięcy temu nową wersję aplikacji, w której z poziomu czytnika jest dostęp do całej oferty i możliwość dodawania tytułów na swoją półkę. Wciąż brak tej opcji w aplikacji Legimi.

PocketBook Era w ofercie sklepu Czytio (źródło: czytio.pl)

Zachęcam do lektury recenzji tego czytnika: „Recenzja: PocketBook Era z siedmiocalowym ekranem E-Ink Carta 1200”. PocketBook Era jest obecnie dostępny w sklepie polskiego dystrybutora za 929 PLN.

Onyx Boox Page

Drugą propozycją może być Onyx Boox Page, także z ekranem o przekątnej siedmiu cali i fizycznymi przyciskami zmiany stron. Wydajne komponenty powodują, że system operacyjny (Android 11.0) nie jest tu kulą u nogi, a praca z mobilnymi aplikacjami może być całkiem płynna. Androidowe aplikacje (nawet w najnowszych wersjach) można instalować korzystając z dostępnego na czytniku wprost ze sklepu Google Play. Zarówno na aplikacje jak i na własne pliki jest sporo pamięci wewnętrznej, którą można jeszcze rozszerzyć korzystając z karty microSD. Onyx Boox Page ustępuje wspomnianym „emerytom” pod kątem ergonomii z powodu pogmatwanego menu, które wręcz może być momentami wrogie użytkownikowi. Zachęcam do lektury recenzji tego czytnika: „Recenzja: Onyx Boox Page - czytnik/tablet z przyciskami zmiany stron”. Onyx Boox Page można obecnie kupić w sklepie polskiego dystrybutora za 1130 PLN.

Czytnik Onyx Boox Page w ofercie sklepu Czytio (źródło: czytio.pl)

Zestawienie czytników z ekranem o przekątnej 7 cali

Podsumowanie

Jestem osłabiony rezygnacją z dwóch bardzo udanych czytników, bez zapewnienia klientom możliwości wybrania czegoś podobnego, nowszego o lepszych parametrach. Z powodu braku innowacji w rodzinie Kindle można wręcz odnieść wrażenie, że Amazon pomału zwija swój czytnikowy biznes. Na szczęście w tym przypadku konkurencja się sprawdza, więc osoby poszukujące czytnika trochę większego i komfortowego mają alternatywę.

Kiedyś to było! Nikogo nie dziwiła możliwość szybkiej wymiany baterii w telefonie. Teraz pojawiają się kolejne generacje smartfonów, które są w zasadzie nienaprawialne (poza oficjalnymi serwisami). To prosta droga do gór elektrośmieci, z którymi nie za bardzo wiadomo co zrobić. Z radością przyjąłem więc zapowiedź Niny Hugendubel, przedstawicielki niemieckiego sojuszu Tolino, o możliwości wymiany baterii w czytnikach tej marki (wpis: „10 lat Tolino – zapowiedź nowych trendów”). Minął rok i oto nowe modele czytników zarówno Tolino jak i Kobo faktycznie otrzymują taką możliwość.

Wymienna bateria w smartfonie Palm Centro z 2007 roku (po lewej) była czymś normalnym, teraz będzie można samodzielnie naprawiać skindziałą baterię w czytnikach Kobo i Tolino

Na stronie wsparcia technicznego Rakuten Kobo „Repair your Kobo eReader” zapowiedziano właśnie udostępnienie narzędzi i części zamiennych do czytników, które nie są już na gwarancji. Nie jest to więc, jak sobie wyobrażałem rok temu, opcja otwieranej klapki z tyłu czytnika umożliwiającej podmianę baterii. Operacja na Kobo wygląda też na trochę bardziej skomplikowaną w porównaniu do Supernote A6X2 (wpis: „Premiera: Supernote A6X2 – notatnik z wymienną baterią”). Ale też użytkownicy czytników Tolino i Kobo otrzymają znacznie więcej - możliwość wymiany różnych podzespołów, a nie tylko skindziałego akumulatora.

Oficjalnym partnerem Rakuten Kobo od samodzielnych napraw jest serwis iFixit (źródło: ifixit.com)

Czytniki objęte akcją, to (póki co) Kobo Libra Colour, Kobo Clara Colour oraz Kobo Clara BW. Skoro teraz czytniki Tolino są zupełnie identyczne sprzętowo ze sprzętem marki Kobo, opcja powinna też dotyczyć nowych modeli tej marki: Tolino Vision Color, Tolino Shine Color oraz Tolino Shine 5. Będzie można samodzielnie wymienić: ekran, baterię, płytę główną i obudowę (front i plecki). W sprawie szczegółów przeprowadzenia naprawy, producent odsyła do partnera – iFixit. Tam zamieszczono poradniki „krok po kroku” osobno dla wszystkich trzech modeli: Kobo Libra Colour, Kobo Clara Colour i Kobo Clara BW. Przykładowo wymianę baterii w Kobo Libra Colour określono jako średnio trudną i oszacowano na 20-30 minut pracy. Wygląda na to, że obok plastikowych podważaczy, przyda się też do tego m.in. alkohol izopropylowy, standardowo używany do rozpuszczania klejów używanych przy składaniu tego typu sprzętów. Cena wspomnianego firmowego akumulatora podana na stronie iFixit w przypadku Libry Colour wynosi 45 USD (ok. 185 PLN). Ekran E-Ink Kaleido 3 wyceniono na 130 USD (ok. 525 PLN). Te ceny obowiązują przy wysyłce do Stanów (zapewne podana jest wartość bez podatku i kosztów wysyłki). Póki co brak oferty na Europę. Ale i tak nie są jeszcze sprzedawane (brak w magazynie). Na stronie można też zakupić przydatne narzędzia.

Ekran czytnika Kobo Libra Colour w serwisie iFixit (źródło: ifixit.com)

Podsumowanie

Bardzo cieszy mnie postawa Rakuten Kobo i Tolino. Znam wiele osób, które nie widzą potrzeby zmiany czytnika i wciąż czytają na wiekowych urządzeniach, które przecież dobrze się spisują. Sam niedawno „powróciłem” do Kindle 3 Keyboard (wpis: „Recenzja: Kindle 3 Keyboard PO 11 LATACH”) i wcale nie byłem zawiedziony. Jednak często z powodu padającej baterii, nawet takie sprzęty trafiają do elektrośmieci. Miło, że teraz pojawia się bardziej realna szansa wyboru – wymiana na nowy sprzęt lub naprawa. Pozostaje mieć nadzieję, że jak nawet bardzo stare czytniki Kobo otrzymują najnowsze aktualizacje oprogramowania, tak samo przez wiele lat będzie można dokupić zapasowe części.

Raz wymieniałem ekran w Kindle 3 Keyboard, ale nie wiem, czy bym to chciał robić ponownie...

Czy taka akcja oznacza zmierzch profesjonalnych serwisów, specjalizujących się w naprawie czytników? Ani trochę. Po pierwsze za wiele to ich w Polsce nie ma. Po drugie firmy zajmujące się tym zawodowo, mogą teraz zyskać źródło zaopatrzenia w oryginalne części zamienne. A wielu użytkowników, gdy zobaczy ile wysiłku i precyzji wymaga samodzielna wymiana ekranu, zwyczajnie i tak odpuści. Sam wymieniałem ekran w Kindle 3 Keyboard raz, ale nie wiem, czy bym się drugi raz tego podjął.

Przy okazji warto przypomnieć, że zepsute czytniki Kindle i PocketBook (oraz innych marek) można odesłać do firmowych serwisów i otrzymać w zamian 20% zniżki na zakup nowych egzemplarzy. Więcej we wpisach „Sprawdzam: Czytnik Kindle ZAWSZE 20% taniej? Jak działa Amazon trade-in...” oraz „PocketBook także OFERUJE 20% zniżki na czytniki (w RFN)”.

Obok dwóch czytników z kolorowym ekranem, na rynek trafi niedługo jeszcze jeden nowy model Kobo – Kob Clara BW. Zastosowano w nim najnowsze wcielenie czarno-białych ekranów E-Ink wykonane w technologii Carta 1300. To pierwszy czytnik z tego typu ekranem, który trafi na europejski rynek. Nie będzie on jedyny, bo wkrótce na rynku znajdzie się także bliźniacze urządzenie sprzedawane na rynkach niemieckojęzycznych pod marką Tolino – Tolino Shine 5.

Kobo Clara BW na stronie Kobo (źródło: kobobooks.com)

Przy okazji premiery poprzedniej wersji ekranów Carta 1200 zapowiadano 15% większy kontrast oraz 20% szybszą reakcję. Niespecjalnie byłem to w stanie dostrzec podczas testowania czytników z Cartą 1200. Gdy przychodzi do bezpośrednich porównań, w wielu przypadkach od wielu lat wciąż wygrywa „wzorcowy” ekran E-Ink Carta zastosowany w Kindle Voyage (z 2014 roku). Jednak według pierwszych recenzji czytników z Cartą 1300 może to się zmienić i w końcu uda się dostrzec postęp w zakresie prędkości działania i kontrastu czarno-białych ekranów z papieru elektronicznego. Nie ma wiele doniesień na ten temat, ale może faktycznie będziemy mieli lepszy kontrast i krótszy czas reakcji. Piszę o tym dlatego, że czytnik Kobo Clara BW ma wspomnianą Cartę 1300 oraz wbudowane oświetlenie z regulowaną temperaturą barwową.

Nowy model Kobo Clara BW to modyfikacja znanej już wcześniej Clary HD. Jako, że na rynek lada chwila trafi też Clara Colour z kolorowym ekranem, tym razem w nazwie dodano na końcu BW. Urządzenie jest wodoodporne. Obudowa ma wymiary (112×160×9,2 mm) zaś masa to 174 g. Jako, że nowy model jest trochę grubszy, mogą nie pasować na niego okładki z Clary HD. Clara BW ma 16 GB pamięci. Za działanie odpowiada procesor 1GHz. Łączność zapewnia gniazdo USB-C i dwuzakresowe Wi-Fi. Podobnie jak w innych czytnikach tej marki, menu jest w język polskim. Niestety, w odróżnieniu od droższych modeli Kobo, w Clarze BW nie ma dostępu do dysków chmurowych (Dropbox, Google Drive).

Kobo Clara BW wyceniono na 619 PLN. Trafi na rynek 30 IV 2024 r.

[Aktualizacja 15 VI 2024 r.]

Czytnik Kobo Clara BW dostępny jest już w sklepie czytio.pl w cenie 619 PLN.

Kobo Clara BW w sklepie Czytio (źródło: czytio.pl)