Nie milkną pytania o czytnik książek elektronicznych z małym ekranem. Producenci ignorują temat i zdają się raczej dążyć w stronę coraz większych urządzeń. Czytniki takie jak Kobo Mini, TrekStor Pyrus Mini czy PocketBook Mini choć wciąż mają swoich zwolenników, wykruszają się i coraz bardziej odchodzą w zapomnienie.

Woxter Scriba 195 S (źródło: woxter.es)

Czy jest coś w zamian? Co więksi desperaci wśród czytelników e-booków decydują się nawet na zakup bardzo drogich smartfonów z ekranem E-Ink marki Hisense (ekran o przekątnej 6,1 cala) lub zwyczajnie drogich czytników Moaan InkPalm 5 (ekran o przekątnej 5,2 cala) czy nowszego Moaan InkPalm Plus (ekran o przekątnej 5,84 cala). Poza ceną, problem z chińskimi sprzętami jest taki, że nie są dostosowane do europejskiego użytkownika. Niekoniecznie można je łatwo i w pełni przełączyć na język angielski. No i przy kupowaniu z Chin, trzeba się liczyć z dodatkowymi opłatami (np. naliczeniem polskiego VAT-u). Na Kickstarterze pojawił się też niedawno projekt HaxMini, ale moim zdaniem rozdzielczość jego ekranu nie daje szans na miłe wrażenia z lektury. Czyli ogólnie bez szału, jeśli szukamy czytnika z ekranem mniejszym niż 6 cali.

Y-Ben P47L jako Woxter Scriba 195 S wylądował na europejskim rynku (źródło: woxter.es)

Warto więc może zauważyć, że w marcu tego roku ukazała się także inna propozycja takich desperatów, ale w cenie znacznie łatwiejszej do przełknięcia i dostępna na rynku unijnym. To czytnik Woxter Scriba 195 S, który sprzedawany jest w Europie przez hiszpańskiego dystrybutora, oznaczającego swoim logo najróżniejsze gotowe chińskie produkty – od foteli dla komputerowych graczy po smartfony. Rok temu ten czytnik pojawił się już w Chinach jako Y-Ben P47L i pod tą nazwą można znaleźć w sieci trochę więcej materiałów.

Porównanie wybranych czytników z ekranami poniżej 6 cali

Zarówno pod względem oprogramowania jak i sprzętu, Woxtera można zaliczyć do urządzeń z dawno minionych epok. Choć akurat zastosowany tu ekran, czyli E-Ink Pearl o przekątnej 4,7 cala i rozdzielczości 950x540 pikseli (232 ppi) powinien prezentować się wciąż całkiem dobrze. E-Ink Pearl, szczególnie bez dodatkowych warstw (np. odpowiadającej za dotyk), może mieć bardzo dobry kontrast. A przy rozdzielczości 232 ppi także wyrazistość liter powinna być na dobrym poziomie. Mam nadzieję, że to faktycznie taki ekran, jak podaje dystrybutor w opisie.

Czytnik Woxter Scriba 195 S obsługuje się fizycznymi przyciskami (źródło: woxter.es)

Czytnik jest bardzo lekki. Trudno powiedzieć, czy to tylko dlatego, że po prostu nie ma wbudowanego oświetlenia i warstwy dotykowej, czy też zwyczajnie przyoszczędzono na baterii (800 mAh - nie powinno być źle). Szybkość działania nie jest porywająca i przy niektórych operacjach może być irytująca. Ale największą wadą jest zapewne jego oprogramowanie. Jeśli jest takie samo jak w recenzowanym przeze mnie niedawno czytniku Bemi Cognita CGA (a wszystko na to wskazuje), to jest ono nie tylko bardzo ubogie ale też nie jest wolne od błędów. To była dla mnie największa wada Bemi Cognity CGA. Choć z drugiej strony niewykluczone, że menu jest dostępne w języku polskim.

Gdzie kupić?

Czytnik w trzech wersjach kolorystycznych dostępny jest m.in. w niemieckim Amazonie za 69 EUR. Zakup do Polski (z doliczoną polską stawką VAT i kosztami wysyłki) powinien zamknąć się w kwocie 77,31 EUR (ok. 345 PLN). Ale kto wie? Może będzie też sprzedawany w naszym kraju pod inną marką?

	Woxter Scriba 195 S (czarny)	oferta amazon.pl: 332,93 PLN   oferta amazon.de: 77,31 EUR (z kosztami wysyłki do Polski) ok. 345 PLN
	Woxter Scriba 195 S (czerwony)	oferta amazon.pl: 332,93 PLN   oferta amazon.de: 77,31 EUR (z kosztami wysyłki do Polski) ok. 345 PLN
	Woxter Scriba 195 S (niebieski)	oferta amazon.pl: 332,93 PLN   oferta amazon.de: 77,31 EUR (z kosztami wysyłki do Polski) ok. 345 PLN

Podsumowanie

No cóż, warto przyznać, że Woxter Scriba 195 S to obecnie czytnik dość unikatowy. Daleki jestem od polecania tego urządzenia (szczególnie w ciemno). Tym bardziej, że zapewne ma on dokładnie to samo archaiczne i wadliwe oprogramowanie wewnętrzne, co recenzowany przeze mnie niedawno Bemi Cognita CGA. Jednak, gdybym miał wydać ponad 300 USD na smartfon Hisense lub ponad 200 USD na czytnik Moaan, to chyba bym już jednak wolał się pomęczyć i mieć coś małego do poczytania w cenie około 77 EUR (wraz z dostawą do Polski to ok. 345 PLN).

Oficjalna strona produktu: https://woxter.es/esp/es/ebooks/2419-woxter-scriba-195-s-black-libro-electronico-8435089035445.html

[Aktualizacja: 20 VII 2023 r.]

W recenzji czytnika, która ukazała się niedawno na kanale Liseuse et ebook, można zobaczyć, że w menu jest też język polski do wyboru.

Menu czytnika może być także po polsku (źródło: youtube.com)

Czytnik Woxter Scriba 195 S we wszystkich trzech wersjach kolorystycznych pojawił się także w ofercie polskiego Amazonu. Obecnie kosztuje 332,93 PLN.

Kiedy w minioną niedzielę zostałem zaalarmowany telefonem „jest czytnik”, nie pozostało mi nic innego, jak odwiedzić krakowskie Grzegórzki. I tak oto spotkałem się tam z dawno niewidzianym TrekStorem Pyrusem (wpis „Czytnik książek TrekStor Pyrus - pierwsze trzy tygodnie”), czytnikiem, który recenzowałem jako pierwszy na tym blogu w styczniu 2013 roku. Zapraszam w podróż sentymentalną!

Tradycyjny targ przy Hali Targowej na Grzegórzkach oferuje dużą różnorodność dóbr

Okolice Hali Grzegórzeckiej, to miejsce znane każdemu chyba Krakusowi, jako niedzielne targowisko dóbr wszelakich. Takich raczej z epok dawno minionych. Ja kiedyś (w takich właśnie czasach przedinternetowych) odwiedzałem je regularnie w poszukiwaniu rarytasów książkowych. Tam je można było kupić, bo panowała wtedy „gospodarka niedoboru” (termin wprowadzony przez węgierskiego ekonomistę Jánosa Kornaia). Później, od lat '90 jakoś w niedziele w okolice Hali Targowej na Grzegórzkach nie zdarzało mi się trafiać.

Niektórzy sprzedawcy rezerwują miejsca bardzo wcześnie rano, więc po paru godzinach upału może ich zmorzyć nie tylko głód i pragnienie ale i sen

Jednak w ostatnią niedzielę przeważyła chęć spojrzenia na TrekStora w otoczeniu tych wszystkich starych książek, zwykłego złomu, starych pocztówek, pożółkłych gazet czy znalezionych w piwnicach świadectw dawnego życia. Ale do rzeczy. Czytnik szybko namierzyłem, choć dalej już tak szybko nie było.

Trochę mnie zdziwiło, że książek na targu wciąż jest cała masa

Od razu po wzięciu sprzętu do ręki, dało się zauważyć, że miał on za sobą ciężkie chwile. Porysowany, sponiewierany smutny i jakiś taki opuszczony, prosił się o nowego właściciela. Nie zdziwiłem się zbytnio, gdy czytnik nie chciał wystartować. Sprzedawca pożyczył od sąsiada kabelek, podłączył swego powerbanka i już po kilkunastu wciśnięciach włącznika, sprzęt zaskoczył. Udało się nawet otworzyć jakąś książkę (według zapewnień sprzedającego w pamięci było ich więcej).

TrekStor z Grzegórzek

Niestety, nie byłem w stanie zmienić (w otwartej książce) ani jednej strony. Trudno powiedzieć, czy czytnik się przywiesił, był tak ospały czy też zwyczajnie nie działały przyciski zmiany stron. W każdym razie odniosłem wrażenie, że sprzęt jest daleki od pełnej sprawności. Oddałem go więc właścicielowi, żeby pokazał mi, czy i jak działają przyciski. Czytnik już do moich rąk nie wrócił. No trudno :)

TrekStor od tyłu nawet nie wyglądał tak źle...

Połaziłem więc trochę i powspominałem...

Kiedyś kultowa seria „z tygrysem”, wciąż jest do kupienia

Czytniki książek rzadko trafiają do mediów, które na co dzień nie zajmują się czytaniem lub elektroniką. Warto więc odnotować starania producentów lub dystrybutorów aby wypłynąć na szersze wody. Z polskich internetów pamiętacie być może, zamówioną w 2012 roku przez Empik, sesję fotograficzną Kasi Tusk. Jej bohaterem był czytnik czytnik TtrekStor 3.0.

Kasia Tusk z czytnikiem TrekStor 3.0 (źródło: makelifeeasier.pl)

TrekStor 3.0 to był słaby sprzęt z ekranem LCD, nie wart specjalnej uwagi, ale pod tekstem z 2012 roku jest 529 komentarzy. Całkiem sporo, bo chyba nie po porady na temat kolejnej lektury odwiedzany jest tego typu serwis. Oczywiście pojawiają się komentarze w rodzaju „fajny sweterek”, ale i wypowiedzi o wyższości czytania na papierze, tudzież cyfrowych lektur przewijają się raz po raz. Nie wiem, jaki wpływ na e-czytanie miał wpis na blogu „Make Life Easier”, ale miło, że tego typu publikację ktoś zamówił u wpływowej osoby, której wpisy śledzi masa ludzi.

Tolino na blogu „Julies Dresscode”

Miłe, że podobne akcje organizowane są także z innymi czytnikami. Okazją do niniejszego wpisu jest podobna do wspomnianej sesja fotograficzna, ale z czytnikiem Tolino. Tym razem zamówiona u niemieckiej blogerki przez tamtejszą księgarnię Thalia. Wpis zatytułowany „Wygodne czytanie z czytnikiem Tolino z Thalii” (niem. „Bequemes lesen mit einem tolino eRader von Thalia”) promuje czytelnictwo e-booków w okresie wakacyjnym.

Julie z czytnikiem Tolino Shine 2 HD (źródło: juliesdresscode.de)

Bohaterem wpisu jest czytnik Tolino Shine 2 HD, pochodzący z księgarni Thalia. Autorka wspomina jego najważniejsze cechy, które przemawiają za cyfrowym czytaniem. Wspomina w pierwszym rzędzie o tym, że nie trzeba pamiętać lub zaznaczać ostatnio czytanej strony. Czytnik włącza się tam, gdzie przerwane zostało czytanie. Do plusów zalicza także m.in. czytelność ekranu z papieru elektronicznego w każdych warunkach, niewielką wagę urządzenia, możliwość szybkiego pobrania lub zakupienia książki w zintegrowanej z czytnikiem księgarni. A jeśli e-book szczególnie jej się spodoba, planuje i tak kupować wersję papierową do kolekcji. Na koniec podana jest także informacja o akcji promocyjnej księgarni, w której czytnik można zwrócić do stu dni po zakupie, jeśli nie spełnił oczekiwań klienta.

Julie z wakacyjną lekturą w wersji papierowej (źródło: juliesdresscode.de)

O ile dobrze zrozumiałem, autorka bloga „Julies Dresscode” jest z wykształcenia bibliotekarką. Zastrzega się, że nie chce prowadzić kolejnego sztampowego bloga tylko o modzie. Stąd może również wpisy „książkowe” na jej blogu.

Podsumowanie

Choć tego typu wpisy to raczej wyjątek niż reguła, to fajnie, że księgarnie dysponują na to budżetem. Szybki przegląd najpopularniejszych polskich serwisów modowo-kosmetycznych wykazuje, że niektóre z nich śledzi nawet ponad milion osób. Oby i na sponsorowane teksty w tych najpopularniejszych stać kiedyś było księgarzy czy dystrybutorów czytników. O samodzielnie czy spontanicznie zrobionych sesjach fotograficznych np. z czytnikiem lub dobrą lekturą na pierwszym planie, chyba nie ma co marzyć. Czytanie nie jest tym, co napędza internetowe biznesy tego rodzaju. A może się mylę i są takie wpisy tylko nie jestem tego świadom? Przecież raczej słabo znam te krańce internetów. Może więc i ja przyłączę się do obserwujących i się takowych wpisów o „modowym czytaniu” jeszcze doszukam lub doczekam?

Chińska firma OED Technologies ogłosiła, że w najbliższych miesiącach może przemysłowo produkować ekrany z elektronicznego papieru z zastosowaniem grafenu.

Przedprodukcyjne wersje wyświetlaczy opartych na grafenie z OED Technologies zaprezentowane na konferencji prasowej (źródło: economy.southcn.com)

Producent z Guangzhou znany był do tej pory na europejskim rynku e-papieru przede wszystkim jako dostawca ekranów zastosowanych w niektórych czytnikach niemieckiej marki TrekStor (np. Pyrus i Pyrus Mini). Obecność chińskich produktów na europejskim rynku spotkała się ze sprzeciwem potentata i w zasadzie monopolisty w branży wyświetlaczy dla czytników pracujących w technologii papieru elektronicznego - firmy E-Ink. TrekStor został nawet pozwany do sądu przez konkurenta za naruszenie należących do niej patentów. Niemiecka firma zaczęła wtedy stosować ekrany E-Ink, ale w końcu całkiem wycofała się z rynku czytników książek elektronicznych.

Zasada działania O-papieru (źródło: www.oedtech.com)

Pomimo utraty niemieckiego współpracownika, chiński producent ekranów (pośrednio) wygrał jednak sprawę przed niemieckim sądem i ma się nieźle. OED Technologies wciąż oferuje wyświetlacze „O-paper” w rozmiarach od 2,1 cala (etykiety sklepowe) do ośmiu cali (czytniki książek).

Papier elektroniczny jest już tak tani, że opłaca się robić etykiety sklepowe (po prawej) większe od czytników książek elektronicznych (Kindle Paperwhite 3 po lewej) opartych na tej samej technologii (Berlin, 2015 r.)

Dwa dni temu pojawiła się na temat OED Technologies kolejna ciekawa informacja. Chińczycy ogłosili, że są w stanie wyprodukować ekrany pracujące w technologii papieru elektronicznego z zastosowaniem grafenu. Dyrektor firmy, Chen Yu stwierdził, że w OED Technologies opracowano pierwszy na świecie taki papier elektroniczny. W porównaniu do istniejących dotychczas wyświetlaczy, "grafenowe" mają oferować elastyczność (lepsza odporność na uszkodzenia), nasycenie czernią (większa czytelność liter) i przede wszystkim - większą transparentność górnej powłoki (opisanej jako "front electrode" na rysunku powyżej). Może to oznaczać trwalsze i znacznie bardziej kontrastowe ekrany również dla czytników książek elektronicznych. Na konferencji prasowej, która odbyła się 27 IV 2016 r., podkreślono, że produkcja ekranów z grafenu (w przyszłości jak sądzę) powinna być znacznie tańsza od obecnych wyświetlaczy, zawierających rzadki i drogi ind. Zaprezentowano prototypowe wyświetlacze o wielkości mniejszej od najczęściej spotykanej obecnie w czytnikach.

Konferencję prasową 27 IV 2016 r. prowadził Chen Yu, stojący za sukcesem chińskiej OED Technologies (źródło: news.sciencenet.cn)

Trudno powiedzieć, jak daleko OED Technologies jest od przemysłowego wytwarzania wyświetlaczy opartych na grafenie. Firma obiecuje ruszyć z produkcją w ciągu roku. Póki co, właśnie przejście z fazy laboratoryjnej do przemysłowej jest największym problemem do rozwiązania przy zastosowaniu elastycznych i transparentnych powłok z grafenem. Głowią się nad tym zarówno instytuty technologiczne jak i wielkie koncerny przemysłowe. Kto będzie pierwszy, ten może zgarnąć dla siebie spore udziały w rynku wyświetlaczy urządzeń mobilnych.

Konferencja prasowa OED Technologies nie zebrała tłumów dziennikarzy z całego świata, ale może oznaczać przełom w produkcji papieru elektronicznego (źródło: news.sciencenet.cn)

[Aktualizacja]

Miało być pięknie , a wyszło jak zwykle. Mijają lata, a o grafenowym ekranie słuch zaginął. Najwyraźniej padłem ofiarą chińskiej propagandy :(

Minęło dwa lata od kiedy rozpocząłem prowadzić blog „Obrazki z Indii”. Poświęcony jest on książkom z Indiami w tle (lub na pierwszym planie) i szeroko pojętej tematyce czytnikom e-booków i e-książek. Dziś krótkie podsumowanie tego, czego udało się dokonać właśnie w tym drugim zakresie.

Jesień 2014 r.

Wśród odwiedzających blog, największą popularnością niezmiennie cieszą się testy i recenzje czytników. A bazując na własnym doświadczeniu i odczuciach recenzowałem pięć urządzeń:

- TrekStor Pyrus;

- Kobo Mini;

- TrekStor Pyrus Mini;

- Lark Freebook 4.3;

- Tolino Shine.

Wszystkie te recenzje ukazywały się jako pierwsze w polskim internecie, obszerne testy, które nie bazują na materiałach prasowych i reklamowych, lecz przedstawiają konsumencki punkt widzenia.

Przy okazji recenzji i pytań czytelników pojawiły się też teksty poradnikowe, jak radzić sobie z bardziej zaawansowanymi problemami z czytnikami:

- aktualizacja firmware'u w Kobo Mini;

- dostępność Kobo Mini w Polsce;

- aktualizacja firmware'u w Trekstorze Pyrusie Mini.

Obserwuję też przy różnych okazjach, co się dzieje na rynku e-booków zarówno na świecie jak i na miejscu w Krakowie:

- Targi IFA 2012 (jeszcze na portalu eksiazki.org);

- Targi IFA 2013;

- Targi IFA 2014.

- Japonia;

- Indie;

- Niemcy (przy okazji Targów IFA w Belinie);

- Austria (przy okazji recenzji Tolino Shine);

- Kraków 2012 (jeszce na portalu eksiazki.org);

- Kraków 2013;

- Kraków 2014.

Z punktu widzenia czytelnika patrzę na e-booki:

- Legimi (kiedy usunęło mi książki z półki);

- jakość e-booków (kiedy skoczyło mi ciśnienie po lekturze niektórych e-booków);

- nowości w czeskich księgarniach (Send-to-PocketBook, również gościnnie na blogu swiatczytnikow.pl).

Podsumowując, przez dwa lata najwięcej bezpośrednich odsłon miały po kolei teksty o Kobo Mini (34% wszystkich odwiedzin), Larku 4.3 (13%), TrekStorze Pyrusie (6%), TrekStorze Mini (5%) oraz czytnikach w Japonii (4%).

Mam nadzieję, że kolejne lata dostarczą nowych, ciekawych tematów! Postaram się iść tropem najpopularniejszych tematów i już wkrótce obszerna recenzja PocketBooka (Basic Touch). Przy okazji drugich urodzin uruchomiłem profil bloga na Facebooku, który będzie zawierał dodatkowe wpisy właśnie o tematyce związanej z czytnikami książek i samymi e-bookami. Zapraszam do jego polubienia i śledzenia...